Abstract:
معرفت در سرنوشت انسان از جایگاه بی بدیلی برخوردار است و از ارکان اساسی ایمان به شمار میرود. پرستش بدون شناخت ، ممکن نیست . معرفت با موانع و آفات متعدّد رو ه ب روست ؛ یکی از آنها، گناه است . بر اساس آموزههای اسلامی، گناه تبعات سوء فراوان ی دارد. از پیامدهای منفی آن ، بر جای گذاشتن آثار زیان - بخش بر معرفت است . یکی از ت اثیرات سلبی گناه ، ممانعت از دستیابی انسان به شناخت است . قلب ، عقل ، چشم و گوش از مهمترین منابع و راههای معرفت اند. گناهان از طریق آسیبرسانی به این منابع ، مانع بهرهمندی انسان از شناخت می - شوند. آیات قرآن ، بیانگر آن است که گناهان باعث ختم و طبع قلب میشوند و در اثر آن توانایی بایسته تعقّل و تفکّر را سلب میکنند. حجاب گناه ، راههای وصول معرفت به قلب را مسدود میکند. گناهان دل را می پوشانند و باعث نابینایی و ناشنوایی قلب میشود و انسان را از درک و فهم باز میدارند.
Machine summary:
"(ابن سینا،1403،ج 3،ص 331؛صدر المتألهین،1410،ج 8،ص 205) از آیات متعدد استفاده میشود که گناهان،موجب ختم و طبع قلب میشود و از طریق ایجاد اختلالدر تعقل و فهم،سمع و بصر و محروم ساختن انسان از بهرهمندی شایسته و بایسته از آنها،مانع کسبمعرفت میشود و انسان را از دستیابی به شناخت باز میدارد و این بدین معناست که گناهان از طریقآسیب رساندن به مهمترین منابع و ابزار شناخت یعنی عقل و قلب و حواس،مانع کسب معرفت میشود.
(راغب،1412،ص 143) محمد حسین طباطبایی ختم قلب را چنین تفسیر میکند:«مهر بر دلها نهادن به معنای بستندریچه دل است به طوری که دیگر،چیزی از خارج در آن داخل نشود تا قلب درباره آن فکر کند و به کارافتد و خیر و شر را تشخیص دهد،نه اینکه به کلی قلب را از خاصیتی که دارد که همان صلاحیت برایتفکر است بیندازد،زیرا اگر به این معنا باشد آن وقت چنین کسی باید دیوانه شود حال آنکه کفار دیوانهنبودند».
از آنچه در مورد ختم قلب بیان شد،این نتیجه به دست میآید که گناه کفر و هواپرستی در فرایندکسب معرفت و شناخت،تأثیر منفی دارد و مانع حصول آن میشود و انسان را به گونهای از تعقل و تفکر،تشخص حق و باطل و درک و فهم حقایق باز میدارد.
در مورد تفسیر آیه یاد شده از امام صادق نقلشده:«همانا برای تو قلبی هست و گوشهایی دارد،هنگامی که خداوند متعال اراده کند که بندهای راهدایت نماید گوشهای قلبش را باز میکند و هنگامی که غیر آن را برای او بخواهد بر گوشهای دلشمهر مینهد که هیچگاه اصلاح نشود و این است فرمایش خداوند متعال که فرمود:{/«ام علی قلوبأقفالها»."