Abstract:
ایران و شبه قاره از دیر باز، با هم روابط فرهنگی و زبانی و مذهبی و هنری و بازرگانی و صنعتی گسترده ای داشته اند.پیشینه ی این روابط به دوران مهاجرت آریایی ها برمی گردد. زمانی که این دو ملت شاخه ی هند و ایرانی را تشکیل می دادند و زبان و مذهب و نژادی یگانه داشتند. با گذشت زمان که این دو ملت در دو اقلیم جداگانه ساکن شدند، منش ها و خلق و خوی آنان نیز دگرگون شد. با این حال مبانی مشترک زبانی ونژادی و فرهنگی آنان، هرگز از هم نگسیخت. اسطوره ها وانگاشته های مشترک ایرانیان و هندوان از همان زمان سامان یافت. با تشکیل حکومت های هخامنشی و اشکانی و ساسانی پیوندهای زبانی و فرهنگی میان این دو قوم ادامه یافت که تاریخ نویسان شواهد فراوانی از آن به دست داده اند. پس از اسلام این پیوندها فزونی گرفت و به ویژه از زمان غزنویان روبه پیشرفت و فزونی نهاد و زبان فارسی در درازای نزدیک به نـه قرن زبان رسمی امرا و دربارهای پادشاهان هندوستان به شمار می آمد. با نفوذ انگلیس در این کشور، اندک اندک زبان انگلیسی جای زبان فارسی راگرفت و این میراث ارزشمند و مشترک دو ملت در زمانی کمتر از یک قرن، رونق خودرا ازدست داد. در این نوشته به روندتاریخی نفوذ زبان و فرهنگ ایران در شبه قاره باروش تحلیل متون تاریخی می پردازیم.
Machine summary:
"در شهر قدیمی پاتلی پوتر (Patali-Putra) که بعد از آن شهر پتنا (Patna) در همان جا احداث گردیده است، دو تالار بزرگ به اسلوب و طرح تالارهای دوره ی هخامنشی، یکی دارای یکصد ستون و دیگری دارای هشتاد ستون با بقایای ستون های صیقل شده ی سنگ یکپارچه از زیر خاک بیرون آمده است و نشان می دهد که هنرمندان وصنعتگران ایرانی دوره ی هخامنشی، صنعتگران هندی را تعلیم داده اند و در سرزمین هند به سبک و رسم و تقلید زمان هخامنشی در ایران، این قصور با تغییرات جزئی و ذوق وسلیقه هندی ساخته و پرداخته شده است.
(مشایخ فریدنی،1366: 26) از دیگر نقاط معروف این شبه قاره چون بنگلادش وبه ویژه کشمیر که مهد تمدن وعرفان وزبان فارسی است، در می گذریم و تنها در باره ی کشمیر به این نکته اشاره وبسنده می کنیم که: « کم و بیش، یک هزار از شعرای کشمیری در زبان فارسی طبع آزمایی کرده اند که احوال و آثار آنها در تذکره ی شعرای کشمیر پیر حسام الدین راشدی آمده است.
(همان) با از میان رفتن و انقراض سلطنت گورکانیان و تسلط و نفوذ مستقیم و فعال انگلستان در خاک هندوستان، زبان انگلیسی به تدریج ودر ظرف مدت یک قرن، قهرا جای زبان فارسی را گرفت و این میراث مشترک و ارجمند هند و ایران که نزدیک به نه قرن همواره وپیوسته، پیوند دهنده و واسطه ی تفاهم این دو ملت بزرگ بود به زاویه انزوا رانده شد و با هزار افسوس و دریغ تقریبا از رونق افتاد."