Abstract:
شیخ عباسعلی کیوان قزوینی (1240-1317ش) مولف سه دوره تفسیر است. تفسیر کیوان برآیند و بازتاب سه محور و گرایش مهم زندگی اوست: 1. اصلاح رویکردها در فهم قرآن با هدف ساماندهی به مشکلات مردم جهان، با راهبرد تقریب مذاهب و ادیان توحیدی 2. سلوک عرفانی برای تهذیب اخلاق و شناخت عرفانی قرآن همراه بازاندیشی در میراث و سنت صوفیان و عارفان 3. مراوده با مردم و تعلیم آسان معارف قرآنی به آنان به دور از هرگونه تعصب مذهبی. از مهم ترین ویژگی های روش تفسیری او می توان به تبیین قرآن با مدلول لفظی قرآن با در نظر گرفتن همه وجوه معنایی لغات، شقوق گوناگون صرفی و نحوی، جایگاه کلمات و تناسب و پیوند آنها با یکدیگر و بی اعتمادی به برخی روایات به علت احتمال جعلی بودن یا خاص و محدود بودن مخاطب و مفهوم آنها اشاره کرد. از این رو، گاهی آرای فقهی، تفسیری و علوم قرآنی او جدید و شگفت می نماید.
Machine summary:
سمیعی، «حاج ملا عباسعلی کیوان قزوینی (3)»، ص1469-1470؛ نیز بنگرید به: کیوان قزوینی، عباسعلی، «چند پرسش و پاسخ»، وحید، اردیبهشت 1351، شماره 101، ص149؛ همو، گفتارهای کیوان، ص17-23 آثار مفسر آثار او اعم از تألیف و شرح به بیش از چهل عنوان می‌رسد؛ مهم‌ترین تألیفات او پس از جدایی از صوفیان گنابادی به منصۀ ظهور رسید.
همان، ج1، ص42؛ ج2، ص333-334 قصه یوسف و ترجمه فارسی قرآن از دیگر آثار اوست؛ کیوان قزوینی در شرح حال خود نوشت خود گفته است: «قرآن را فارسی کرده چندین هزار نسخه طبع و نشر داد»، کیوان، «شرح حال کیوان قزوینی به قلم خودش»، ص33؛ نیز بنگرید به: همو، تفسیر، ج1، ص110 و 726؛ ج2، ص333-334 ولی نسخه‌ای از این ترجمه در دست نیست؛ نورالدین چهاردهی در مقدمه گفتارهای کیوان (ص22) که به سال 1363 ش به چاپ رسیده، ترجمه قرآن را جزء کتب چاپ نشده کیوان برشمرده است.
همان، ص736؛ برای مطالعه محورهای اصلی در روش تفسیری عبده بنگرید به: رشید رضا، تفسیر المنار، ج1، ص21-25 مبانی روش‌شناختی مفسر 1) تبیین قرآن با مدلول لفظی قرآن: مبنای استناد و استدلال کیوان در تفسیر نه حدیث است و نه مطالب حکمی و عرفانی، بلکه فقط بر مبنای مدلول لفظی آیه است؛ کیوان، تفسیر، ج1، ص69 ایشان قاعده مشهور «ان القرآن یفسـر بعضه بعضا» را در هر سخن و کلامی جاری می‌داند.
(
, 
, 
)
