Abstract:
ادیان بزرگ ابراهیمی امروز در برابر هجوم اندیشه های الحادی قرار گرفته اند و باید پاسخگوی انتظارات بشر این عصر از دین باشند. از این رو گفتگوی آنها برای رسیدن به مواضعی واحد اجتناب ناپذیر می نماید. این مقاله بر آن است که راه گفتگو را باید در باطن دین جستجو کرد و در این میان عرفا بیشترین سهم را می توانند، داشته باشند. نگارنده در راستای گفتگوی بین اسلام و مسیحیت، ابن عربی و اکهارت را که بزرگترین عرفای نظریه پرداز اسلام و مسیحیت اند برگزیده و از دیدگاه آنان بحث را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. تسامح دینی و فوق آن با پلورالیسم، وحدت ادیان و اختلاف شرایع و نیز موانع کلامی گفتگوی بین اسلام و مسیحیت و راههای رفع آنها از دیدگاه این دو عارف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته
Machine summary:
"اسلام اساس این گفتگو را همان چیزی میداند که ما به عنوان اصل و گوهر دین تلقی میکنیم و آن از نوع ایمان و باور و معناست نه از نوع عمل و صورت: «بگو ای اهل کتاب بیایید بر سر سخنی که بین ما و شما یکسان است بایستیم که جز خداوند را نپرستیم و برای او هیچ گونه شریکی نیاوریم و هیچکس از ما دیگری را به جای خداوند، به خدایی برنگیرد» (آل عمران / 63)، «و با اهل کتاب جز به شیوهای که نیکوتر است، مجادله نکنید، مگر با ستمگران آنان، و بگویید به آنچه بر ما و به آنچه بر شما نازل شده ایمان آوردهایم، و خدای ما و خدای شما یکی است و همه ما فرمانبردار اوییم.
293)این دیدگاه را اگر با آنچه از پیامبر صلیاللهعلیهوآله رسیده است که «اول ما خلق الله نوری» (مجلسی: 1/97، 105) مقایسه کنیم و در نظر بگیریم که در نظریه ابن عربی، انسان کامل یک نور بیشتر نیست و آن نور در پیامبران مختلف و در ادوار گوناگون، ظهور و تجلی یافته است، در آن صورت همدلی و همزبانی اکهارت و ابن عربی به عنوان دو عارف مسیحی و مسلمان مشخص میشود.
و نیز اگر پدر و والد را کسی بدانیم که در پیدایش شخص نقش داشته و پسر به صورت او آفریده شده است، در این صورت، اگر تعبیر ابوت و بنوت در مورد خدا و عیسی به عنوان ظاهر و مظهر در نظر گرفته شود، ابن عربی نه تنها آن را رد نمیکند، بلکه حتی ابائی از این ندارد که خدا را پدر خویش بنامد:«حقی که من میشناسم، پدر هستی است و هستی من فرزند اوست.
18- Eckhart, Meister, The Essential Sermons, Commentaries and Defence, Edited by Edmund College and Bernard McGinn, New York, Paulist press, 1981."