Abstract:
ولایت در لغت به معنای نزدیکی دو چیز به یکدیگر است به طوری کهمیانشان هیچ فاصلهای نباشد و در اصطلاح به معنای قرب معنوی خاصیاست که در پرتو ایمان و عمل به دست میآید و به چند قسم تقسیم میشود ومهمترین آن ولاء محبت و ولاء سرپرستی، تصرف در امور و مالکیت درتدبیر امور انسان توسط ولی مطلق جهان، خداوند متعال است.ولایت و رهبری از مهمترین و محوریترین مسائل دینی و اعتقادی درنگاه شیعی است.ولایت در تقسیمبندی دیگری به ولایت تکوینی و تشریعی تقسیممیشود. انسانهای والایی چون پیامبر و ائمه علیهمالسلام در پرتو اطاعت و بندگیخداوند و عنایات ویژه الهی به مقام ولایت و به مقام «انسان کامل» رسیده وبه مناصب الهی نبوت و امامت نائل آمدهاند.با اینکه عموم مسلمانان به ویژه خواص به جایگاه امیر مؤمنان علی علیهالسلام نزدخداوند و پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله آگاهی داشته و شایستگی کامل او را برای ولایت ورهبری پذیرفته بودند و حتی با او بیعت هم کردهاند ولی در عمل با آن حضرتمخالفت ورزیده و به ولایتش تن ندادند. نتیجه این شد که با کنار زدن آنحضرت از خلافت و رهبری، راه برای خلافت حکام جور بنیامیه و بنیعباسباز شد و با حاکمیت آنها خسارتهای جبرانناپذیری بر اسلام و مسلمانانوارد شد و تا ظهور امام عصر(عج) آن نتایج شوم رهبری فاسد باقی خواهد بود.
Machine summary:
"این قسم ولایت گرچه از دیدگاهشیعه بسیار مهم و بلکه زیربنای امامت و ولایت ظاهری و تشریعی است و نقش هدایتگریپیامبر و ائمه علیهمالسلام نیز بیشتر به همین جنبه باطنی و معنوی آنها برمیگردد، 3 ولی آن ولایت ورهبری الهی نیست که محل مناقشه و اختلاف شیعه و سنی بوده و در غدیر خم امام علیهالسلام به آننصب شده و در شورای سقیفه حقش غصب گردیده است؛ چرا که این مقام معنوی، رتبه وکمال وجودی پیشوایان معصوم علیهالسلام و حقیقت باطنی و منزلت قرب ربوبی آنهاست که تحصیلکردهاند و با ذاتشان آمیخته شده و هرگز در قلمرو نصب، عزل و غصب ظاهری قرار نمیگیرد.
اهل سنت در یکجا عدالت، علم، اجتهاد و بصیرت را از شرایط و ویژگیهای امام و خلیفهپس از پیامبر صلیاللهعلیهوآله اعلام میکنند، 4 ولی در جای دیگر میگویند حتی اگر جاهل فاسق ظالمیبر کرسی خلافت تکیه زد و با اعمال خلاف اسلام و قرآن خود موجب تعطیل شدن حدود الهیو وارد شدن ظلم و جور بر مسلمانان و نیز باعث تضییع حقوق آنان شد، از صلاحیت نمیافتد ونباید از خلافت برکنار گردد؛ چون او مصداق «اولی الامر» در قرآن بوده و اطاعتش واجب است!!
2. اما اهل سنت بنا به دلایلی، به رغم اینکه در قرآن و روایات از مسئله ولایت و رهبریبسیار سخن گفته شده و حتی برای رهبری مقام عصمت قائل شده است، ولی آنها نه درعقیده به جایگاه والای ولایت و رهبری در تراز قرآن و روایات معتبر نبوی صلیاللهعلیهوآله اذعان و اعترافکردهاند و نه در عمل به آن پایبند ماندهاند؛ چرا که به هیچ یک از معیارها و ملاکهای رهبریراستین دینی پیامبرگونه وفادار نبودهاند و نتیجه این شد که رهبری رهبران فاسد اموی و به تصریح آیه «اولی الامر» نساء: 59، اطاعت صاحبان امر، همانند اطاعت خدا و رسول او به طور مطلق واجباست."