Abstract:
محوطه های ژئوتوریستی ازجمله کانونهای جاذب گردشگری است که آمایش آن ها می تواند بخش عمده ای از آموزش های صحرائی علاقمندان حوزه های طبیعت گردی را پاسخ گو باشد. غار خاصه تراش ازجمله سامانه هائی است که می تواند در محدوده شهرستان اصفهان تکمیل کننده مجموعه آثار ارزشمند طبیعی و فرهنگی محسوب شود. خاصه تراش یک نوع غار آهکی است و از نظر مکانی در منطقه ودوز قرار گرفته، در نزدیکی روستای خاصه تراش و در فاصله ۵۵ کیلومتری از شهر اصفهان واقع شده است. عامل ایجاد و ژنز این غار از جمله موضوعات جذاب علاقمندان به غار شناسی است. از تکتونیک باید به عنوان عامل اصلی در تشکیل غار یاد نمود و پردازش های بعدی و یا معماری آن معطوف به فرآیند انحلال است. چنین مکانیسمی منجر به تشکیل گذرگاه ها و تالارهای متعدد گردیده است که در نوع خود منحصربفرد است. مطابق دسته بندی انواع غار ها، این غار از نوع شبکه ای نامنظم است. در ارزیابی به روش پرالانگ، پدیده فوق از نظر ارزش اجتماعی رقم؛ ۰. ۵ ، ازنظرفرهنگی تاریخی رقم؛ 7. 0 ، ازنظر علمی رقم؛ 92. 0 واز نظر زیبا شناختی رقم؛ 75. 0 را احراز و این بدین معنی است که در مجموع رتبه خوب رابه خود اختصاص می دهد. با توجه رقوم بدست آمده مطلوبیت های لازم منطقه برای ایجاد امکانات تفریحی- توریستی احراز شده تلقی می شود و می توان با تدارک یک سامانه ژئوتوریستی و وجود سامانه های دیگر که در مجاورت این محدوده قرار دارد، ایجاد یک ژئوپارک با استاندارهای سازمان یونسکو را در صدر برنامه های آمایشی منطقه قرار داد.
Machine summary:
واژههای کليدی: ژئوتوريسم، غار خاصه تراش، ژئوپارك، روش پرالانگ مقدمه از جمله سياستهای جديد اقتصادی که امروزه در جهان مطرح است، نگاه ويژه استفاده از (مکانهای موجود در طبیعت) منابع طبيعی به عنوان پتانسيلهای درآمدزا است.
در این مقاله لندفرژئومور فولوژیکی غار خاصه تراش شناسایی شده و وضعیت توانمندی و قابلیت ژئومورفوتوریستی آن مورد ارزیابی قرار گرفته است.
برای تشریح این لندفرم ژئومورفولوژیکی واقع در شهرستان اصفهان از تصاویر ماهوارهای، نقشههای زمینشناسی، توپوگرافی و دادههای بازدیدهای میدانی استفاده شده و میزان قابلیت و توانمندی ژئومورفوتوریستی این لندفرم بر اساس روش پرالانگ مورد ارزیابی قرار گرفت.
این مدل به بررسی میزان توانمندی گردشگری یک لندفرم ژئومورفولوژیکی از چهار جهت (زیبایی ظاهری، علمی، فرهنگی- تاریخی و اجتماعی- اقتصادی) می پردازد و معیارهای خاصی برای تعیین ارزش هر یک از جنبههای قابلیت گردشگری لندفرمهای ژئومورفولوژیکی مشخص نموده است.
میزان توانمندی گردشگری یک لندفرم عبارت از میانگین چهار شاخصه فوق بوده و بدین شکل بیان میشود: ارزش گردشگری= (ارزش اجتماعی- اقتصادی+ ارزش فرهنگی- تاریخی+ ارزش علمی+ ارزش زیبایی ظاهری)از مطالعات زمین شناسی لندفرم(غار خاصه تراش)، ویژگیهای این لندفرم در برگههایی با عنوان برگه شناسایی لندفرم ژئومورفولوژیکی تنظیم شده است.
925 جدول 2- معیار و امتیاز دهی در میزان ارزش علمی غار خاصه تراش امتیاز معیار صفر 0.
64 خوب شکل 9- جدول و نمودار خلاصه آمار ارزیابی ارزشهای گردشگری و بهرهوری لندفرمهای ژئومورفولوژیکی محدوده مورد مطالعه به روش پرالانگ در پایان برگه شناسائی غار خاصه تراش تنظیم گردید (جدول 7).