Abstract:
امروزه کتابخانههای علمی به طور فزاینده به نقش و اهمیت جنبههای مدیریتی در خدماتدهی بهتر به مراجعان و بهبود سطح عملکرد کیفی خود پی بردهاند. در این میان، کتابخانههای دانشگاهی به دلیل داشتن نقش محوری در توسعة علم و دانش، تلاش دارند تا مهارتهای خود را در ارائه خدمت بهتر به مراجعان بهبود بخشند. تحلیل پوششی دادهها، یک نوع تکنیک از نوع برنامهریزی خطی ناپارامتریک است که برای اندازهگیری میزان کارایی نسبی واحدهای سازمانی به کار میرود. در این مقاله، کارآیی نسبی کتابخانههای دانشگاه یزد بر اساس بررسی روابط بین دادهها و ستادههای کتابخانهها بررسی و ارزیابی شده است. بدین منظور، در مرحله اول برای محاسبه کارآیی از مدلهای CCR ورودی محور، CCR خروجی محور و تحلیل پوششی دادههای جمعی استفاده گردید و سپس در مرحله بعد با استفاده از تکنیک بردا، نتایج حاصل از مدلهای قبلی ترکیب شده و رتبهبندی نهایی کتابخانهها از لحاظ سطح عملکرد به دست آمد. در نهایت، بر اساس نتایج به دست آمده، راههای افزایش سطح عملکرد هر کتابخانه مشخص و پیشنهادهای لازم ارائه گردیده است.
Machine summary:
"در این میان، DEA از جمله تکنیکهایی است که علاوه بر سنجش و ارزیابی کارایی و عملکرد، راههای افزایش آنها را نیز به طور تفکیکی با استفاده از نسبت ستاده به داده برای هر سطح جداگانه پیشنهاد میکند و نحوه افزایش بهرهوری را در تمام سطوح ارائه میدهد.
CCR ورودیگرا، از خانواده مدلهای برنامه ریزی خطی[10] است که با استفاده از مدل زیر برای تک تک واحدهای مورد ارزیابی، کارایی را سنجیده و بر اساس نتایج به دست آمده از حل این مدلها پیشنهادهای لازم را ارائه میدهد: Ur: ضریب اختصاص یافته به خروجی r ام j =1 Vi:ضریب اختصاص یافته به ورودی i ام Max z1=?
طراحی مدلهای DEA در کتابخانه های دانشگاه یزد یکی از خصوصیات مدلهای تحلیل پوششی دادهها که باعث شکلگیری این نام برای آنهاست، این است که این مدلها فضای محدبی را به وجود میآورند که شامل تمامی واحدهای مورد ارزیابی شده و آنها را زیر پوشش خود قرار می دهد.
رتبهبندی کتابخانههای دانشگاه یزد با توجه به سطوح مختلف تکنیک DEA رتبه کارآیی متقاطع DEA جمعی رتبه O-CCR-AP CCR خروجی محور رتبه I-CCR-AP CCR ورودی محور واحدهای ارزیابی 6 4 5 3 1 2 82486/0 16619/1 06098/1 68393/1 54679/2 79282/1 0 0 0 0 0 0 5 3 6 1 2 4 65/0 34/0 66/0 15/0 32/0 41/0 1 1 1 1 1 1 5 3 6 1 2 4 53/1 96/2 51/1 83/6 14/3 41/2 1 1 1 1 1 1 کتابخانه مرکزی کتابخانه علوم انسانی کتابخانه فنی ـ مهندسی کتابخانه علوم کتابخانه طبیعی کتابخانه معماری در جدول 3، در ستون CCR ورودی محور ،کارایی همه کتابخانهها برابر با 1 گردیده است."