Abstract:
هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه بین نوع فرهنگ سازمانی و میزان پذیرش مدیریت کیفیت فراگیر در دانشگاه های دولتی کشور بر اساس نظرات اعضای هیات علمی بود. سئوال های پژوهش با توجه به چهار نوع فرهنگ سازمانی(توسعه ای، گروهی، عقلانی و سلسله مراتبی) و شش مؤلفه مدیریت کیفیت فراگیر(رهبری، برنامه ریزی استراتژیک، تمرکز بر مشتری، اطلاعات و تحلیل، مدیریت منابع انسانی و مدیریت فرآیند) تدوین شدند. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی تمام وقت و رسمی دانشگاه های دولتی در سال تحصیلی 86-1385 است که از میان آنان یک نمونه 330 نفری با روش خوشه ای و تصادفی ساده در چند مرحله انتخاب گردید و 263 نفر از آنان پرسشنامه را پاسخ دادند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل دو پرسشنامه محقق ساخته است که بر اساس مقیاس درجه بندی لیکرت تدوین شدند. پرسشنامه فرهنگ سازمانی شامل 42 گویه و پرسشنامه مدیریت کیفیت فراگیر دارای 57 گویه بوده و ضرایب پایایی آنها به ترتیب 93/0 و 96/0 بر آورد گردید. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که بین فرهنگ توسعه ای و میزان پذیرش مدیریت کیفیت فراگیر در ابعاد برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت فرآیند رابطه معنی دار و مثبت وجود دارد. فرهنگ گروهی فقط با مؤلفه های رهبری و مدیریت منابع انسانی رابطه معنی دار و مثبت دارد. فرهنگ های عقلانی و سلسله مراتبی با تمام مؤلفه های مدیریت کیفیت فراگیر رابطه مثبت و معنی دار دارند. در مجموع فرهنگ های سلسله مراتبی و عقلانی با میزان پذیرش مدیریت کیفیت فراگیر در دانشگاه های کشور همبستگی بیشتری نسبت به سایر انواع فرهنگ های سازمانی داشته اند.
The main purpose of this study was to determine the relationship between the type of organizational culture and the degree of total quality management acceptability at the Iranian public universities based on the faculty members' perceptions. Four research questions were examined the relationship between four types of cultures(developmental، rational، hierarchical and group cultures) and six TQM indices(leadership، strategic planning، customer focus، information and analysis، human resource management، and process management).A descriptive –correlation research method was employed. The statistical population included all tenure faculty members during 2005 -06 academic year from which a sample size of 330 was selected randomly through a cluster and multi-stage sampling method(263 subjects answered the questionnaires. The data gathering tools included two researcher –made questionnaires based on Likert’s five degree scale. The organizational culture questionnaire consisted of 42 items and the TQM questionnaire included 57 items، and their reliability coefficients were estimated 0.93 and 0.96 respectively.
The results of regression analysis indicated a positive significant relationship between developmental culture and the degree of acceptability of TQM in two dimensions including strategic planning and process management.The relationship between group culture and TQM acceptability was positive and significant with regard to leadership and human resource management. Rational and hierarchical cultures had positive and significant relationships with all TQM indices. In sum، hierarchical organizational culture correlation with TQM acceptability in the universities was stronger than the correlation of the other three types of culture.
(
, 
, 
)
