Abstract:
مقدمه: پدیده اعتیاد در افراد سمزدایی شده، یکی از معضلات مهم درمانی برای سوءمصرف مواد است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر گروه درمانی به روش تحلیل رفتار متقابل بر پیشگیری از بازگشت افراد سمزدایی شده میباشد. روش: این پژوهش بهصورت آزمایشی با گروه کنترل نابرابر انجام گرفت. با استفاده از نمونهگیری در دسترس و از افراد سمزدایی شده مراجعه کننده به مرکز دولتی درمانی نگهدارنده با متادون شهرستان بجنورد، 24 نفر به دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 12 نفر) تقسیم شدند. هردو گروه در پیشآزمون، مقیاس پیشبینی از بازگشت رایت و همکاران را کامل کردند و پس از انجام گروه درمانی با گروه آزمایش، پسآزمون و پس از 5 ماه، آزمون پیگیری از هر دو گروه گرفته شد. در هنگام تکمیل آزمون پیگیری، مرفین چک نیز انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون t مستقل و تحلیل کواریانس استفاده شد. یافتهها: نتایج آزمون t نشان داد که از لحاظ میزان وسوسه و احتمال مصرف مواد بین دو گروه تفاوت معنیداری در مرحله پیشآزمون وجود نداشت. تحلیل کواریانس نیز نشان داد که از لحاظ وسوسه مصرف بین دو گروه تفاوت معنیداری در پسآزمون و مرحله پیگیری وجود دارد، اما این تفاوت برای احتمال مصرف مواد معنیدار نبود. نتیجهگیری: طبق نتایج این پژوهش، گروه درمانی به روش تحلیل رفتار متقابل ممکن است از لحاظ وسوسه مصرف مواد در افراد سمزدایی شده مؤثر باشد و میتواند مورد توجه متخصصان قرار گیرد.
Machine summary:
"نتیجهگیری: طبق نتایج این پژوهش، گروه درمانی به روش تحلیل رفتار متقابل ممکن است از لحاظ وسوسه مصرف مواد در افراد سمزدایی شده مؤثر باشد و میتواند مورد توجه متخصصان قرار گیرد.
بنابراین با توجه به تاکید فراوان این نظریه بر تقویت بالغ، بهعنوان مسئول اجرایی شخصیت، علاوه بر آثار شناختی ـ رفتاری و هیجانی مؤثر آن، ممکن است منجر به افزایش مسئولیتپذیری (ترکان و همکاران، 1385) و Cummings, Gaen & Giovino Mermelstein Billings & Moos Croncite Chaney & Roszell Kasten, Rounsavill & kleber McMahon Samov Litt Latimer Norma Fauziah & Naresh همچنین موجب کاهش هیجان مداری و افزایش مسئله مداری در افراد شود (فرهنگی و شعرباف، 1385) و کاهش وسوسه و میل به مصرف مجدد مواد را درپی داشته باشد.
در مجموع به نظر میرسد، آموزههای تحلیل رفتار متقابل با اصلاح عملکردهای شناختی و افزایش تفرد و تحقق خویشتن و همچنین کمک به افراد برای رسیدن به استقلال و خودپیروی و رهاشدن از الگوهای ناکارآمد و مخرب مانند مصرف مواد، ترک عدم مسئولیتپذیری و یا ناامیدی ناشی از پیشنویسهای ناکارآمد و مخرب، ایجاد امید و حسننیت نسبت به خود، دیگران و دنیا، با انتخاب وضعیت سالم زندگی، میتواند در طی یک فرآیند اصلاح درونفردی ـ میانفردی، بهویژه در بین افراد وابسته به مواد که در این زمینهها مشکل دارند، منجر به ارتقاء سطح پاسخهای مقابلهای کارآمد و افزایش احساس خودکارآمدی شده و موجب کاهش وسوسه مصرف در افراد سمزدایی شده، شود."