Abstract:
«نظریه دولت» و برداشت های مختلف و متعارض از آن، رهیافتی مسلط در دانش سیاسی معاصر به شمار می آید. الگوهای مختلف لیبرالی، مارکسیستی و جهان سومی «نظریه دولت» ، همواره بازتاب گسترده ای در مطالعه سیاست در جوامع مختلف غربی و غیر غربی داشته و تئوری مرکزی غالب بویژه در ادبیات اقتصاد سیاسی، جامعه شناسی سیاسی و جامعه شناسی تاریخی بوده است. موضوع و هدف اصلی این مقاله، تلاش در جهت صورت بندی یک رهیافت نظری جدید و جایگزین نظریات «دولت» و «نظام سیاسی» به گونه ای است که این رهیافت نظری جدید (تحت عنوان رهیافت «پارادایم قدرت») در عین اجتناب از برخی تقلیل گرایی های موجود در نظریات «دولت» و «نظام سیاسی» ، از قابلیت ها و مطلوبیت های معرفتی، روشی و نظری بیشتری برخوردار باشد.
Machine summary:
مقاله از دو بخـش تشـکیل شـده اسـت ؛ در بخش نخست ، به اختصار نظریۀ پارادایم کوهن و کاربرد گستردۀ آن در شـاخه هـای مختلف علم الاجتماع معاصر نشان داده می شود و سپس در بخش دوم و اصلی مقاله تلاش می شود تا به گونه ای متفاوت از ادبیات موجود پـارادایم هـا، رهیافـت نظـری پـارادایم قـدرت بـه مثابـۀ جـایگزینی بـرای نظریـات دولـت و نیـز نظـام سیاسـی صورتبندی و برخی از مطلوبیت های شناخت شناسانه ، روششناسانه و نظـری ایـن رهیافت جدید به ویژه نسبت به نظریات دولت مدرن نشان داده شود.
بدین ترتیب فرایند سیاست گذاری و منطق کـنش در یـک پـارادایم قـدرت، از یک جهت جنبه ای قیاسی داشته و علیت های ساختی (یا ساختار و نظـم مـورد نظـر سرآمد و شارحان اصلی یک پارادایم قدرت در حوزۀ انباشـت ، هژمـونی ، هویـت و مشروعیت ) را می توان به مثابه عنصری ماتقدم و نظریه ای پیشینی در نظر گرفت کـه پیش از سیاست گذاری و کنش کـارورزان یـک پـارادایم قـدرت، نقشـی اساسـی و تعیین کننده داشته و محتوا و جهت سیاست ها و خط مشی های کلان را در زمینه هـای مختلف عمیقا تحت تأثیر قرار می دهد؛ چراکه سرآمد و شارحان اصلی یک پـارادایم قدرت با تشریح نظم مطلوب و مورد نظرخود در حوزۀ انباشت ، هژمونی ، هویـت و مشروعیت (به مثابه علیت های ساختی یا هستۀ مرکزی و سخت آن پارادایم قـدرت) و تأکید بر جنبۀ هنجاری آن، به تدریج سنتی را بـه لحـاظ منطـق سیاسـت گـذاری و کنش در آن پارادایم قدرت می سازند که همزمان دربردارنـدۀ رهنمودهـای سـلبی و رهنمودهای ایجابی برای کارورزان یا سیاست گذاران و بوروکراتهـای آن پـارادایم قدرت است .
(
, 
, 
)
