Abstract:
امروزه فناوریهای نوین سبب بروز تحولات چشمگیری در عرصههای مختلف شده است. کاربردهای تجارت الکترونیکی و فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصههای تبادل کالا و خدمات باعث سهولت در امور تجاری میشود. این موضوع هزینهها و زمان انجام فرایندهای تجاری را کاهش میدهد. منظور از تسهیل تجاری، سادهسازی فرایندها و رویههای تجارت بینالملل و همگونسازی اطلاعات مبادلهشده بین تجار و نهادهای دولتی است. درحقیقت گمرک الکترونیکی یکی از دستاوردهای فناوریهای نوین در گمرک است. گمرک الکترونیکی با الکترونیکی کردن فرایندهای روزمره گمرکی سبب بروز شفافیت در امور گمرکی، تسهیل صادرات و واردات کالا و خدمات و در نهایت بهبود جایگاه رقابتی کشورها در عرصه تجارت بینالملل میشود. گمرک ایران نیز با درک اهمیت پیادهسازی گمرک الکترونیکی در کشور اقداماتی را بهمنظور اجرای گمرک الکترونیکی در قالب طرح تحول گمرکی و با بهرهگیری از تجربیات بینالمللی به انجام رسانیده است. در این مقاله ابتدا مفاهیمی مانند استراتژی توسعه تجارت، تسهیل تجاری و گمرک الکترونیک بررسی و سپس تجارب دو کشور پیشرو درزمینه گمرک الکترونیک ذکر میشود. سپس با تحلیل جایگاه گمرک الکترونیکی در تسهیل تجاری، اقدامات انجامشده در کشور بهمنظور اجرای گمرک الکترونیکی و چالشهای موضوع، احصا و بیان شده و در نهایت پیشنهادهایی بهمنظور ارتقای جایگاه گمرک الکترونیک و نقشآفرینی بیشتر آن در فعالیتهای تجاری کشور ارایه میگردد.
Today، new technologies have caused significant changes in various areas. E-commerce and ICT applications in the exchange of goods and services areas have caused trade facilitation that it reduces the cost and time of business processes to be performed. Trade facilitation is simplification of business processes and international trade procedures and the assimilation of information and government agencies. In fact، electronic customs is one of the new technologies achievements in customs. E-customs causes the transparency of customs matters، to facilitate exports and imports of goods and services and ultimately، leads to improve the competitive position of countries in the field of international trade with electronic daily processes. Also realizing the importance of the implementation of electronic customs، the Islamic Republic of Iran Customs Administration has taken measures to implement electronic customs as a customs development plan by using international experiences. In this paper at first، concepts such as business development strategy، trade facilitation، and electronic customs are studied and experiences of leading two countries in electronic customs are mentioned. Then، analyzing the role of electronic customs in trade facilitation، measures taken to implement electronic customs are explained and challenges of the issue are enumerated. Finally، proposals to enhance the status of electronic customs and a greater role in its business activities are presented.
Machine summary:
یکی از راهکارهای تقویت قدرترقابتی بهبود وضعیت تسهیل تجاری کشور از طریق استقرار سیستمهای نوین مجهز بهفناوری اطلاعات و ارتباطات نظیر سیستم گمرک الکترونیکی است.
حذف موانع و سایر اقدامات مخرب رسمی که در فرایند اظهار وترخیص کالاهای وارداتی وجود دارد،بهبود همکاری و تعامل بین سازمانهای مرتبط ودخیل درخصوص اسناد قانونی مورد نیاز،انتشار و توزیع جامع و به موقع قوانین و مقرراتگمرکی،کاهش و سادهسازی اسناد مورد نیاز برای صادرات و واردات از جملهموضوعات مورد توجه در حوزه تسهیل تجاری است.
علاوه بر این بررسی دقیقتر وضعیت کشور در شاخص تجارت فرامرزی بهخصوص درمقایسه با الگوهای برتر{o1o}و اقتصادهای قابل مقایسه{o2o}نشاندهنده این است که تلاشهایانجامشده برای کاهش مدتزمان صادرات و واردات کافی نبوده و فاصله قابل توجهی نهتنها درخصوص این شاخص تسهیل تجاری،بلکه درخصوص سایر شاخصها(مانند هزینهو اسناد صادرات و واردات)با کشورهای فوق الذکر وجود دارد.
o} (به تصویر صفحه مراجعه شود) 8 اقدامات انجامشده توسط گمرک ایران گمرک ایران با درک اهمیت استفاده از فناوریهای نوین و در راستای نیل به هدفالکترونیکی کردن کامل فرایندهای گمرکی،اقدامات متعددی را به انجام رسانیده که ازآن جمله میتوان به بهرهبرداری طرحهایی چون سیستمهای آسیکودای ++،{o1o}کارتهوشمند،سیستم رایانهای قضایی،تعیین مسیرهای ترانزیتی،تدوین برنامه عملیاتی فناوریاطلاعات سازمان،توسعه سیستم پرداخت الکترونیکی سیبا،مطالعه زمانسنجی در بخشواردات و صادرات قطعی،سیستم جدید مکانیزه آمار تجارت خارجی،تکمیل فاز اولسایت مرکز داده،توسعه و تکمیل شبکه اطلاعرسانی(اینترنت و اینترانت)،توسعه تجهیزات{o(1).