Abstract:
مناطق آزاد، علیرغم داشتن گستره جغرافیایی محدود، با توجه به فلسفه وجودی متمایز و نوع مدیریت ویژه، در صورت به کارگیری سیاست های کارآمد و اصولی می توانند به عنوان کانون هایی کوچک، اما با نقش آفرینی های اقتصادی کلان در عرصه معادلات ژئواکونومیکی ظاهر شوند. البته، نقش آفرینی اقتصادی کلان این مناطق در معادلات ژئواکونومیکی، تا حد زیادی تحت تاثیر موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه می باشد. در همین راستا، در این مقاله، سعی شده است، نقش منطقه آزاد تجاری- صنعتی ارس در شمال غرب ایران، با توجه به واقعیت-های ژئوپلیتیکی منطقه (پیوستگی ها و وحدت فضایی، زبانی، فرهنگی و به عبارتی پیوستگی های ژئوپلیتیکی منطقه آذربایجان ایران با حوزه های ژئوپلیتیکی قفقاز، آسیای مرکزی و آناتولی) به عنوان دروازه ورودی و ارتباطی ایران با کشورهای CIS و نقش و پتانسیل های ژئواکونومیکی آن در بطن این منطقه به عنوان گره گاه ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی منطقه مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. بنابراین، سئوال اصلی این مقاله، این است که نقش منطقه آزاد ارس، به لحاظ ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی در عرصه مبادلات تجارتی ایران چگونه است؟
Despite their limited geographical areas، free zones، in the light of their existential philosophy and different management systems، can be turned into small centers with great roles in macroeconomic systems in the arena of geoeconomic equations. However the economic role of these regions in geoeconomic equations is to a great extent under the influence of geopolitical position of the region. Attempts have been made in the present article to study the role of Aras Free Commercial-Industrial Zone in northwest Iran as an entry gate and connection with the CIS countries. Also attempts have been made to study the role of Aras Free Commercial-Industrial Zone in Iran’s trade exchanges.
Machine summary:
"باتوجه به اینکه منطقه قفقاز در مسیر کریدور ارتباطی شمال-جنوب و غرب-شرق(طرح ارتباطی تراسیکا)قرار گرفته،مرز تلاقی دو تمدن بزرگ اسلامی و مسیحی به شمار میرود،تنها گستره ارتباط فضایی دو گستره بزرگ جهان ترک(ترکیه و کشورهای ترک آسیای مرکزی)است و نیز وجود منابع درخور توجه زیرزمینی در این منطقه و دیگر مزیتهای ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی آن که توجهات قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای را به سوی منطقه جلب کرده است،بنابراین،منطقه آزاد تجاری-اقتصادی ارس به دلیل همجواری با این منطقه میتواند خالق فرصتهای ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی ممتاز و بیشماری برای ایران و منطقه باشد.
8-نتیجهگیری به طور کلی،باتوجه به آنچه که در مورد منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس در این مقاله بحث شد،این منطقه در حال حاضر،اگر به شکل یک منطقه آزاد واقعی اداره شود،یا به عبارتی،اگر فلسفه وجودی مناطق آزاد به طور کامل در این منطقه به اجرا درآید،علی رغم وجود یک سری محدودیتهای ژئوپلیتیکی-واقع شدن در کانون قلمروهای ژئوپلیتیکی بحرانزا،عدم دسترسی مستقیم به دنیای خارج(البته،در این زمینه باتوجه به تفاهم اخیر ترکیه و ارمنستان برای بازگشایی مرزها،پیشبینی میشود در آیندهای نزدیک،با اینکه بحرانهای ژئوپلیتیکی از پایداری بیشتری برخوردارند،بخشی از مشکلات قره باغ کوهستانی بین آذربایجان و ارمنستان حل و فصل گردد)-منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس میتواند بهعنوان دروازه ورودی ایران به کشورهای SIC و اروپا و نیز دروازه ورودی کشورهای جنوب شرق آسیا،خاورمیانه،ترکیه و حتی کشورهای آفریقایی به کشورهای SIC (بویژه روسیه،جمهوریهای قفقاز و آسیای مرکزی) و بالعکس نقشآفرینی نماید."