Abstract:
موضوعی که اخیرا نظر روان شناسان مثبت نگر و متخصصان بهداشت روانی را به خود جلب کرده، بخشودگی است. محققان نشان داده اند که بخشودگی با سلامتی جسمانی و روانی در ارتباط است. جالب توجه است که این موضوع در قرآن، احادیث و دعاها نیز مورد توجه و تاکید قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی مروری آیات قرآنی و به ویژه دعاهای 52گانه صحیفه سجادیه با تاکید بر موضوع بخشودگی است. چگونگی بررسی به این صورت بود که بعد از بررسی مروری بخشودگی از جمله تعاریف نظری و ویژگی های افراد بخشنده، به بررسی فواید آن از لحاظ سلامتی جسمانی و روان شناختی بر اساس متون علمی جدید پرداخته شد. در این بررسی، سازه بخشودگی در متون مذهبی با تاکید بر احادیث و تاکید بیشتر بر دعاهای صحیفه سجادیه مورد توجه قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد که در آیات قرآنی و احادیث و به ویژه در دعاهای صحیفه سجادیه بیش از 120 بار کلماتی مثل عفو، آمرزش، بخشش، و گذشت مطرح شده است. به نظر می رسد نتایج حاصل از این پژوهش مروری، اهمیت میان رشته ای بودن مطالعات مفاهیم دینی و تطبیق آن را با متون علمی جدید می تواند متذکر شود.
Machine summary:
"7 با مروری بر پیشینه علمی در ارتباط با سازه بخشودگی، ملاحظه میشود که این مفهوم مورد توجه روانشناسان شخصیت، تربیتی، خانواده، سلامت، مثبتنگر و همچنین روانشناسان بالینی، عصب روانشناسان و روان درمانگران قرار گرفته است و بیشتر در روابط بین فردی، حل تعارضات، بهداشت روانی، رضایت از زندگی، بهزیستی ذهنی و بهزیستی معنوی نمود پیدا میکند.
جنبه نوآورانه بررسی این مسئله در آثار دینی و مذهبی و به ویژه بر اساس آیات قرآن کریم و روایات و احادیث، این است که در درجه اول موضوع بخشودگی براساس فرهنگ اسلامی و بومی مورد بررسی قرار میگیرد و درجه دوم، میتوان از نتایج حاصل در حوزه کمک به بهبود روابط بین فردی در جنبههای متعدد فردی و اجتماعی، البته با یک الگوسازی دقیق، روش جدیدی را پایهگذاری کرد.
وقتی امام در دعاها مکرر از خداوند متعال طلب بخشش و عفو میکنند، هر علاقهمند به حوزه روانشناسی سلامت را به فکر فرو میبرد که این استعانت چه آثار روانشناختی، بهزیستی و سلامتی در حوزهفردیوحتیاجتماعیمیتواندداشته باشد؟ دعاهای صحیفه سجادیه و بخشودگی در مروری بر دعاهای مطرحشده در صحیفه سجادیه حدودا در 11 دعا بر موضوع عفو و گذشت و بخشش اشارات بیشتری شده است که در زیر به آنها میپردازیم: دعای (1): «ثم امرنا لیختبر طاعتنا، ونهانا لیبتلی شکرنا، فخالفنا عن طریق امره، و رکبنا متون زجره، فلم یبتدرنا بعقوبته، و لم یعاجلنا بنقمته، بل تانانا برحمته تکرما، وانتظر مراجعتنا برافته حلما»؛ ..."