Abstract:
در این مقاله نظام حل و فصل دعاوی سازمان کنفرانس اسلامی از راه دیوان
بینالمللی دادگستری اسلامی که قرار است برپا شود تشریح میشود.اساسنامه دیوان که
در1987پذیرفته شد، شریعت اسلامی یا حقوق اسلام را بعنوان حقوق بنیادینی که باید در
حل و فصل اختلافات بین المللی به کار گرفته شود، در نظر میگیرد.پس دیوان ویژگی
اسلامی خواهد داشت که قوانین مذهبی داخلی را به عنوان قانون پایه قابل اجرا مورد
نظر قرار خواهد داد.دیوان بین المللی دادگستری اسلامی هنوز تشکیل نشده است؛ولی
تأسیس آن کشورهای اسلامی را زیر نظام قضایی بین المللی یکسان در میآورد و میتواند
اثر زیادی بر روابط آنها با اسرائیل و مسئله فلسطین داشته باشد.دیوان بینالمللی دادگستری اسلامی: گامی به سوی یک نظام حقوقی بین المللی
اسلامی؟ 1
Machine summary:
"در سالهای دهه هشتاد این سازمان ایجاد دیوان بینالمللی دادگستری اسلامی(از این پس دادگاه اسلامی یا «دیوان») 3 را بعنوان ارگان قضایی خود برای حل و فصل صلح آمیز اختلافات میان کشورهای عضو پیشنهاد کرد.
برای نمونه، تشکیل این «دیوان»در میان شمار رو به افزایش دادگاههای بین المللی به چه معنی است؟از آنجا که تنها کشورهای اسلامی میتوانند زیرپوشش این دیوان قرار گیرند، طرح تعارض صلاحیتی از سوی یک کشور غیر اسلامی که طرف همان دعواست چگونه خواهد بود؟سرانجام، رفتار حقوقی دیوان ممکن است بر مسأله فلسطین و ارتباط با دولت اسرائیل اثر سیاسی بسیار ژرفی داشته باشد.
اسرائیل در برابر گروهی از کشورهای مسلمان که شاید برای نخستین بار یک نظام قضایی بین المللی مشترک بر آنها حکومت خواهد کرد چه واکنشی نشان خواهد داد؟ در بررسی«دیوان»، باید همه این مفاهیم را در نظر گرفت.
برابر با ماده 25 اساسنامه، دادگاه صلاحیت رسیدگی به موارد زیر را دارد: الف)تمام اموری که اعزای سازمان کنفرانس اسلامی نزد دادگاه ارائه کنند؛ ب)تمام اموری که بر پایه پیمان یا کنوانسیون در حال اجرا در صلاحیت دادگاه قرار داده شده است؛ پ)تفسیر هر پیمان یا کنوانسیون دو یا چند جانبه؛ ت)رسیدگی به هر موضوع مربوط به حقوق بین الملل؛ ث)شروع به رسیدگی مقدماتی در مورد هر موضوعی که نقض یک تعهد بینالمللی محسوب شود، اگر دادگاه آن را روشن و آشکار بشناسد.
از این نظر هنوز به دیوان بین المللی دادگستری سازمان ملل متحد، که عالیترین مرجع در زمینه حقوق بینالملل عمومی است، قدرت تجدیدنظر در رژیمهای خاص دیگر دادگاههای بینالمللی داده نشده است."