Abstract:
مهندسی یکی از شاخههای علوم محسوب میشود که در بهرهگیری بهتر از منابع برای منافع بشری نقش ویژهای داشته است. در عصر حاضر مهندسی در شاخههای متنوعی توسعه یافته است. بنابراین توجه به روند تولیدات علمی مهندسی بر اساس مقالههای علمی انتشار یافته در این زمینه اهمیت دارد. در این تحقیق تعداد 4371164 مقاله مرتبط با زمینههای موضوعی مهندسی که در50 سال اخیر در نشریههای بینالمللی و کنفرانسها منتشر شده مورد تحلیل قرار گرفت. تعداد 101 کشور محل انتشار از دادهها استخراج گردید. سپس با تجزیه و تحلیل روند 50 سال گذشته مقالهها سعی شد روند گسترش مقالهها در مناطق مختلف جغرافیایی مشخص شود. نتایج نشان میدهد کشورهای آسیای شرقی، آمریکای شمالی و اروپای غربی بیشترین تعداد انتشار مقاله را در زمینههای مهندسی به خود اختصاص دادهاند. ایران ضمن اینکه از نظر تجمعی در حال حاضر جایگاه 26 را دارد، بر حسب مقالههای سالیانه از رتبه 52 در سال 1990، به رتبه 14 در سال 2010، رسیده است. همچنین در بین کشورهای خاور میانه ایران جایگاه نخست را در دهه اخیر داشته است
Machine summary:
همچنین بررسی دادههای پایگاه طلایهداران علم (ESI) میان کشورهای اسلامی در سال 1386، نشان میدهد که در 22 رشته موضوعی با توجه به تعداد مقالهها و تعداد استنادها در محدوده سالهای 1997 تا 2007، میان 57 کشور اسلامی؛ 37 کشور در آن پایگاه دارای پژوهش هستند و فقط سه کشور ایران، ترکیه و مصر جایگاه قابل توجهی دارند ]7[.
در پژوهشی دیگر زارع ]2[ روند پژوهشهای مهندسی صنایع را مورد بررسی قرار دادهاند و پس از شناسایی مجلههای مرتبط و ذخیرهسازی اطلاعات کتابشناختی مقالهها در بانک اطلاعاتی به استخراج و دستهبندی واژههای کلیدی و نام کشورها و دانشکدههای دارای پژوهش پرداخته است.
نتایج نشان میدهد که جایگاه ایران در انتشار پژوهشهای مهندسی صنایع به صورت تجمعی بین 101 کشور دارای پژوهش در 50 سال اخیر رتبه 22 بوده است.
در زمینه جایگاه هر یک از کشورها در انتشار تولیدات علمی مهندسی و سهم آنان و همچنین مقایسه روند و تعداد مقالههای مهندسی، تحقیقی در این رابطه تاکنون انجام نشده است.
نمودار شماره 3، که نشان دهنده 30 کشور برتر در 50 سال گذشته همراه با تعداد مقالهها است که این نمودار بر میزان نقش آنها در سطح دنیا تأکید دارد.
جدول شماره 2، کشورهای برتر تولیدکننده علم در شاخههای مهندسی را در10 سال اخیر نمایش میدهد که امکان مقایسه جایگاه هریک از کشورها وجود دارد.
8- بحث و نتیجه گیری در این پژوهش با بررسی روند تولیدات علمی مهندسی در 50 سال گذشته به تعیین جایگاه کشورهای مختلف و میزان نقش آنها در انتشار مقالهها پرداخته شد.