Abstract:
نتایج تحقیقات برروی میزان مصرف سوخت در تهران نشان داده که وسایل نقلیه ای که از سوخت های فسیلی استفاده می کنند دارای نقش عمده ای در مصرف سوخت می باشند. به منظور کاهش تراکم در معابر شهر تهران و در نتیجه عوارض منفی ناشی از آن هم چون مصرف بیش از اندازه سوخت، طرح های مختلفی نظیر طرح نوبتی تردد خودروها، گسترش محدوده طرح ترافیک و ... در این کلان شهر به اجرا گذاشته شد تا مردم به استفاده کمتر از وسایل نقلیه شخصی ترغیب شوند. باتوجه به این که این طرح ها به صورت ضربتی و در مواقع اضطراری به اجرا در می آیند، نمی توان چشم امیدی به آن ها داشت. یکی از روش هایی که برای کاهش تمایل به استفاده از وسایل نقلیه شخصی وجود دارد، گسترش سیستم حمل و نقل همگانی به خصوص سیستم های سریع و انبوه بر نظیر مترو است. در این مقاله، باتوجه به روند گسترش خطوط مترو، سهم سفرهای صورت گرفته با حمل و نقل همگانی و آثار آن بر کاهش مصرف سوخت و تغییرات آن مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعات در ابتدا به ساخت یک مدل ریاضی که بیانگر میزان مصرف سوخت در شبکه به ازای میزان استفاده از حمل و نقل همگانی می باشد، پرداخته شده و براساس این مدل نسبت به بررسی نقش حمل و نقل همگانی در مصرف سوخت پرداخته خواهد شد. براساس نتایج این مطالعات، مشخص می شود که به ازای هر یک سفری که به جای استفاده از وسیله نقلیه شخصی با سیستم حمل و نقل همگانی انجام پذیرد، در حدود 2 لیتر از مصرف سوخت در شهر تهران کاسته خواهد شد. حال اگر فرض شود که هر نیروی کار جامعه تنها 3 سفر در روز (شامل سفر بازگشت به خانه) انجام دهد، با فرض وجود 300روز کاری در سال، به راحتی می توان محاسبه کرد که در صورت استفاده از حمل و نقل همگانی هر شخص به طور متوسط 1800لیتر در سال از مصرف سوخت در شبکه می کاهد.
Machine summary:
"براساس نتایج این مطالعات،مشخص می‌شود که به ازایهر یک سفری که به جای استفاده از وسیله نقلیه شخصی با سیستم حمل‌ونقل همگانی انجامپذیرد،در حدود 2 لیتر از مصرف سوخت در شهر تهران کاسته خواهد شد.
حال اگر فرض شودIB}{P(1)کارشناس ارشد برنامه‌ریزی حمل‌ونقلP} {P(2)کارشناس ارشد برنامه‌ریزی حمل‌ونقل،باشگاه پژوهشگران جوان،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم و تحقیقاتP} {P(3)کارشناس ارشد عمرانP} {IBکه هر نیروی کار جامعه تنها 3 سفر در روز(شامل سفر بازگشت به خانه)انجام دهد،با فرضوجود 300 روز کاری در سال،به‌راحتی می‌توان محاسبه کرد که در صورت استفاده از حمل‌ونقل همگانی هر شخص به‌طور متوسط 1800 لیتر در سال از مصرف سوخت در شبکه می‌کاهد.
ی)با توجه به این‌که در شهر تهران محدودیت‌هایی برای تردد برخی وسایل نقلیهدر برخی از کمان‌های شبکه وجود دارد،ازاین‌رو،ماتریس‌های هم‌سنگ مربوط وسایلنقلیه مختلف و نیز ماتریس سفرهای انجام شونده با اتوبوس واحد و مترو که بر حسبسفر-نفر است،به 4 کلاس مختلف تقسیم می‌شوند که شبکه‌های مورد استفاده برایهر کلاس متفاوت از سایر کلاس‌هاست.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) با بررسی بهترین خط برازش شده از شکل دو،مشاهده می‌شود که رابطه بینمصرف سوخت در شبکه و میزان استفاده از حمل‌ونقل همگانی با دقت بسیار خوبی بهصورت یک خط مستقیم است که معادله مربوط به آن در زیر ارایه شده است: (به تصویر صفحه مراجعه شود)در این رابطه T -تعداد سفرهای مبدا-مقصد با استفاده از حمل‌ونقل همگانی برحسب هزار نفر C -میزان مصرف سوخت در شبکه برحسب هزار لیتر می‌باشد."
(
, 
, 
)
