تأملی در علم النفس فلسفی Introduction and review

"2. سیر منطقی مباحث:در این کتاب نویسنده دقت تام در چینش مطالب داشته و از مبادی تصوریه و تصدیقیه«علم نفس» شروع کرده و انواع نفس را طرح می‌کند و در مرحلۀ بعد به اثبات آن می‌پردازد و بعد از اثبات هل بسیطه،به هل مرکبه نفس پرداخته و مباحثی چون حرکت و حدوث نفس،تناسخ و جاودانگی و سعادت را در ادامه طرح می‌سازد. برای نمونه می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد که همگی بدون ارجاع هستند:بیان دیدگاه مشائین در باب رابطۀ نفس و قوا(ص 81)،برهان ملاصدرا بر رابطۀ نفس و قوا از راه معلوم (ص 95)،دلیل نخست ابن سینا بر وحدت نوعی نفس(ص 126)،دلیل دوم بر وحدت نوعی نفس انسان(ص 129)7ملاصدرا و کثرت نوعی نفوس(ص 144)،ادلۀ نقلی بر اختلاف نوعی نفوس،عدم ارجاع به تفسیر برهان(ص 163)،دلیل اول ملاصدرا بر حرکت جوهری نفس تا زمان تعلق به بدن(ص 273)،بیان حدیث«کل وعاء یضیق بما جعل فیه..... برخی از نظریات استاد فیاضی در کتاب علم النفس فلسفی 1)نفوس انسانی پیش از تعلق و نیز در هنگام تعلق و هم پس از تعلق به ابدان کثرت نوعی دارند که مرحلۀ اول از راه نقل است و مرحلۀ دوم و سوم را هم می‌توان از راه نقل اثبات کرد و برهان عقلی از راه اختلاف در ویژگی‌ها و کیفیات. هرچند که در کتاب علم النفس فلسفی مسائل مختلفی طرح شده و دیدگاه‌های گوناگون در باب آن بیان شده است،اما بحثی از رابطه نفس و بدن صورت نگرفته است. تفسیر استاد فیاضی از قاعدۀ «النفس فی وحدتها کل القوی»که از سوی ملاصدرا طرح شده آن است که نفس برای خود یک معنا دارد و قوا نیز معانی دیگری هستند که از یک وجود بسیط انتزاع می‌شوند."