Abstract:
هدف این مطالعه بررسی علل و عوامل خشونت و پرخاشگری تماشاگران ورزش در ورزشگاه ها و راهکارهائی جهت کاهش این معضل اجتماعی است تا با تحلیل کارکرد اجزای تشکیل دهنده ساختار رفتار تماشاگران، مشخص شود اختلال در کدام یک از ابعاد زندگی فردی و اجتماعی فرد سبب بروز خشونت و پرخاشگری می گردد. از جمله مسائل مهمی که به ویژه در دو دهه اخیر مورد توجه اندیشمندان اجتماعی و جامعه شناسان قرار گرفته، بررسی و تبیین رویدادها و حوادث خشونت بار مربوط به مسابقات ورزشی است. پرخاشگری به رفتار و عملکردی گفته می شودکه از روی نیت و قصد قبلی همراه با یک رفتار به منظور آزاردن جسمی و روحی انجام گیرد. متغیرهای اهمیت و حساسیت نتیجه بازی از نظر کسب امتیاز و تعیین جایگاه تیم های مورد علاقه در رده بندی مسابقات قهرمانی، حرکات خشونت آمیز و پرخاشجویانه بازیکنان در هنگام بازی و کیفیت داوری، عمدتا بر بروز پرخاشگری کلامی طرفداران فوتبال تاثیر می گذارند. متغیرهای سن، میزان کنترل و نظارت خانواده، پایگاه اقتصادی و اجتماعی تاثیر منفی بر طرفداران تیم های ورزشی و موب انجام رفتارهای پرخاشجویانه و خشونت آمیز می گردد. متغیرهای سابقه دعوا و نزاع، سابقه تنش و ناکامی در فعالیت های تحصیلی و آموزشی، مصرف دخانیات، سابقه تنش در محیط خانواده، سابقه رفتار مجرمانه، داشتن دوستان و همسالان دارای سابقه جنایی، ارتباط با خویشاوندان دارای سابقه جنایی، عزیمت جمعی و گروهی به ورزشگاه و ناسازگاری انتظارات ورزشی و راه های تحقق آنها، دارای تاثیر مستقیمی بر گرایش به ارتکاب رفتارهای پرخاشجویانه و خشونت آمیز ورزشی طرفداران تیم های ورزشی دارند. فعالیت های آموزشی از طرف خانواده، آموزش و پرورش، رسانه ها و مطبوعات می تواند موجب کاهش فرایند پرخاشگری در میادین ورزشی و ورزشگاهها شود. ارائه خدمات رفاهی و فریحی در ورزشگاهها و فراهم آوردن امکانات لازم در این مکانها، شناسائی افراد خاطی و دارای سابقه دعوا و خرابکاری از طرف نیروی انتظامی و حتی المقدور جلوگیری از ورود این افراد به ورزشگاهها و سالنهای ورزشی، بالا بردن اطلاعات فنی، روانشناسی و مدیریتی داوران می تواند در کاهش رفتارهای پرخاشگرایانه تاثیر بسزائی داشته باشد.
The present survey aims at examining the reasons and factors contributing
to aggression and aggressiveness among sports spectators in stadiums, and
introducing some solutions to reduce the influences of this social dilemma.
In the meantime, efforts made to analyze performance of the components,
which form the behavior of spectators to clarify the point that which aspects
of people’s individual and social life leads to aggression and aggressiveness.
Examining and considering the violent events and accidents occurring during
sports matches has become one of the important issues that social intellectuals
have paid attention to during the last two decades. Aggression is defined as a
behavior and performance, which is intentionally done to disturb and annoy
someone both physically and mentally. Variables such as importance and sensitivity
of the result of the match in terms of getting score; and determining the
spectators’ favorite teams ranking in championship races, violent and aggressive
behavior of players during the match, and judgment quality basically lead
to oral aggression of football fans. Variables such as age, family control and
supervision level and socioeconomic base has negative impact on the behavior
of sports teams and lead them to display violent and aggressive behavior. Variables
such as having record of scuffle, tension and failure in educational activities,
smoking, tension in the family, crime, friends who have record of criminal
cases, relationship with relatives who have record of being prosecuted, going to
stadiums in groups; and incompatibility between sports expectations and ways
of materializing them have direct effect on having tendency toward displaying
aggressive behavior by sports teams fans. There are some actions such as training
rendered by families, educational system, media and press can mitigate
aggression in sports complexes and stadiums. Offering welfare services in sta-
diums and providing the required facilities in these places, identifying wrongdoers
and those who have been prosecuted by police forces and have record of
vandalism, preventing them from entering stadiums; promoting the referees’
technical, psychological and managerial knowledge can play an important role
in mitigating aggressive behavior on the part of spectators. Keywords: crime,
prevention, situational prevention, crime prevention through environmental
design.
Machine summary:
"بهطور خلاصهفوتبال ایران به سمت حرفهای شدن پیش رفته یعنی توپ،لباس،کفش،زمین بازی،شکلبازی،پرداخت قراردادهای کلان به مربیان و بازیکنان تقریبا شکل حرفهای به خود گرفتهاست،اما در مورد نحوه رفتار تماشاگران و طرفداران فوتبال در ورزشگاهها هیچ حرکتجدی و قابل ملاحظهای صورت نپذیرفته است و به نظر میرسد واژه«فرهنگی»باشگاههایفرهنگی ورزشی تنها نقش یک ویترین زیبا اما شکننده و شعاری را پیدا کرده است(رحمتی،1380).
بررسیهایی که در مورد علل پرخاشگری در فوتبال ایران انجام شده بیانگر اینست کهتنش در محیط خانواده و رفتارهای نامناسب والدین،ارتباط با دوستان و بستگان دارایسابقه جرم،اهمیت و حساسیت نتیجه بازی،حرکات و اعمال خشونتآمیز و پرخاشجویانه بازیکنان در حین بازی و کیفیت داوری تنها به صورت موردی و با توجه به وضعیت وشرایط حاکم بر بازیها بر میزان خشونت و پرخاشگری طرفداران تأثیر زیادی دارند.
علاوه بر آسیبهای روحیروانی خشونت و پرخاشگری تماشاگران و گاها بازیکنان که در وهله اول قشر جوان ما راتحت تاثیر قرار میدهد و این،بزرگترین پیامد این رفتار نابخردانه است،هزینههای اقتصادیزیادی نیز بر دوش دولت وارد میآورد که اگر چنین نبود مسئولین امر میتوانستند بجایهزینههای تعمیر و بازسازی اماکن ورزشی،اماکنی فرهنگی ورزشی جدید را برای قشرجوان و دارای پتانسیل بالا درنظر گرفته و با پرنمودن بخشی از اوقات بیکاری جوانان ازروآوری این نیروهای ارزشمند کشور به سوی اماکن فساد و به دام افتادن آنها توسط دوستنماها و از هدر رفتن جهت استعداد بالقوه آنان جلوگیری نمایند.
یافتههای این مطالعه نشانگر تأثیر معکوس پایگاه اقتصادی و اجتماعی بر رفتار خشونتآمیزو پرخاشجویانه طرفداران تیمهای ورزشی است و اینکه بیشتر طرفدارانی که برای تماشایمسابقات تیمهای مورد علاقه خویش به ورزشگاه مراجعه میکنند متعلق به طبقات متوسطبه پایین هستند."