Abstract:
شاهنامه سراسر پند و حکمت است. بدون شک ویژگی های اخلاقی، کردار و رفتار (منش پهلوانی) در نتیجه جنگ ها تعیین کننده است. گزینش و انتخاب درست فرماندهان برای مسئولیت های گوناگون در پیشبرد اهداف سازمان و موفقیت یا عدم موفقیت فرماندهان یا مدیران نقش اساسی دارد. فردوسی در داستان فرود سیاوشان برخی از صفات نیک و بد فرماندهان و پهلوانان را بیان می کند؛ از سویی این صفات باعث بروز عکس العمل های متفاوتی می شود که نتیجه جنگ را رقم می زند و نشان دهنده ارتباط آن با صدور دستورات نظامی است. این پژوهش به صورت توصیفی و از نوع کیفی است و هدف از آن بیان جنبه های اخلاقی شخصیت های پهلوانان در موقعیت های گوناگون و ارتباط آن با رفتار و اخلاق فرماندهان است. در این مقاله پس از ذکر خلاصه داستان، برخی از این گونه برخوردها و رفتارها را در داستانی از شاهنامه فردوسی و در قالب چند نکته آموزنده مدیریتی بیان می کنیم.
Machine summary:
"(اسلامی ندوشن،1387:209-200) بررسی و تجزیه و تحلیل داستان 1-پسازاینکه کیخسرو،توس را به سپهسالاری سپاه منسوب میکند،به او دستور میدهد تا برای جنگ با سپاهیان تورانی از مسیر کلات عبور نکند: به راه بیابان بباید شدن#نه نیکو بود راه شیران زدن چنین گفت پس توس با شهریار#که از رأی تو نگذرد روزگار به راهی روم کم تو فرمان دهی#نیاید ز فرمان تو جز بهی (شاهنامه،1967،ج 4:35) توس از فرمان کیخسرو مبنی بر اینکه از راهی جز کلات به سمت توران برود،سرپیچی میکند.
(سرامی،1377:955) بدو گفت ای گو{p1p}نامدار#از اینگونه اندیشه در دل مدار کزین شاه را دل نگردد دژم#سزد گر نداری روان جفت غم همان به که لشکر بدین سو بریم#بیابان و فرسنگها نشمریم (شاهنامه،1967،ج 4:36) ولی توس گویی سفارشهای کیخسرو را بهکلی فراموش کرده است یا اینکه از روی لجاجت و انتقامجویی یا سرکشی به این دستور توجهی نمیکند و راه کلات را، که فرود به همراه مادرش در آنجا زندگی میکنند،انتخاب میکند.
چنین داد پاسخ ستمکاره توس#که من دارم این لشکر و بوق و کوس{p3p} تو را گفتم او را به نزد من آر#سخن هیچگونه مکن خواستار گر او شهریار است پس من کیم#برین کوه گوید ز بهر چیم (شاهنامه،ج 4:48) توس بهدلیلاینکه بهرام طبق دستور او عمل نکرده و خودسرانه و براساس فکر و میلش تصمیم گرفته است،خشمگین میشود؛بنابراین اطاعتپذیری و اجرای صحیح و دقیق دستورات یکی از مهمترین ویژگیهای هر فرماندۀ نظامی است؛بیتوجهی و عدم اجرای دستورات،نتایج زیانبار و شومی را برای نیروهای مسلح به وجود میآورد."