Abstract:
این مقاله می کوشد به بررسی آنومی اجتماعی در اجتماعات مجازی اینترنت بپردازد. با توجه به گسترش روزافزون اینترنت و شکل گیری اجتماعات مجازی در آن، این مساله پیش می آید که آیا اینترنت محیطی از نظر هنجاری آنومیک است، و یا می توان از نوعی نظم اجتماعی غیر قابل رویت که بر اساس هنجارهای اجتماعی در فضای مجازی است، سخن گفت.
Machine summary:
"به آثار ترکل،رینگولد،جونز و دیگران)نشان میدهد که مهمترین مساله مورد توجه برای این محققان آثار عضویت در اجتماعات مجازی بر اجتماعات واقعی بوده و چندان توجهی به شکلگیری هنجارهای اجتماعی در تعاملات کاربران در اجتماعات مجازی نشده است.
اما،حتی پس از ظهور اینترنت و شکلگیری اجتماعات مجازی نیز هنوز تلاش مشخص و جدییی برای نظریهپردازی درباره رابطه آنومی و تعاملات اجتماعی در فضای مجازی صورت نگرفته است.
زیرا،همانگونه که نگارنده(1384)در تحقیقی درباره جهان فرهنگی کاربران ایرانی در شبکه دوستیابی اورکات گفته است،نگاه واقعبینانه آن است که در اجتماعات مجازی اینترنت بازتولید و آفرینش فرهنگ و یا هنجارهای اجتماعی هر دو وجود دارند و نباید در دام نوعی تقلیلگرایی افتاد.
از این امر،میتوان یک نتیجه بسیار مهم گرفت:هرچه در جوامع واقعی ما با عرصههای گستردهتری از تعاملات اجتماعی که فاقد هنجارهای مشخص هستند،روبرو باشیم،وضعیت آنومیک(بیهنجاری)بازتولید شده در اجتماعات مجازی بیشتر خواهد بود.
آیا چت کردن یک دختر و پسر در اینترنت مصداق رابطه نامحرمان با هم است؟آیا تشکیل اجتماعاتی از دختران و پسران نامحرم از نظر دینی اشکال شرعی دارد؟آیا گمنامی و این که فرد میتواند خود را شخص دیگری معرفی کند،امری که در اجتماعات مجازی عرف است،از نظر اخلاق دینی پسندیده است؟این پرسشها و صدها پرسش دیگر که به تضادهای هنجاری جامعه ما اشاره دارد،به عینه به عرصه مجازی نیز منتقل میشود.
به بیان دیگر،میتوان این ایده را نیز مطرح کرد که اینترنت و فضای مجازی عرصهای مهم است که در آن نوعی مقاومت نشانهشناختی از سوی کاربران در برابر فرهنگ و نشانگان فرهنگی مسلط و حاکم بروز میکند.
"Durkheim's Concept of Anomie Considered as a"Total"Social Fact", British Journal of Sociology, 38, 4, Dec."