Abstract:
سازهگرایی به عنوان مکتبی انتقادی با به چالش کشیدن دیدگاه ذاتگرایی بر آن است که هویت جنسیتی، برساختهای اجتماعی است. از این دیدگاه «زنانگی» فراتر از ویژگیهای ذاتگرایانه و متفاوت از «زنی» و «مادینگی» است. این پژوهش ضمن توجه به تنوع هویتهای جنسیتی در میان زنان (در اینجا دختران) الزامات این تنوع در نگرش به ارزشها و کلیشهها، اهمیت مفهوم جنسیت و کاربرد آن در مطالعات زنان و دختران را یادآوری کرده و بر مفهوم «زنانگیها» به مثابه مفهومی کلیدی در مطالعات جنسیت و مطالعات زنان توجه مینماید. در این پژوهش با انجام پیمایش و استفاده از نمونهای معرف دانشآموزان دختر مقطع متوسطه شهر تهران، هویت جنسیتی دختران و نیز نگرش آنان به ارزشهای زنانه و رابطه آن با پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی را مورد مطالعه قرار دادهایم. نتایج این پژوهش ضمن اذعان به وجود تنوعی از هویتهای زنانه در میان دخترهای دانشآموز شهر تهران، برخی اختلافات را در زمینه نگرش به ارزشهای زنانه نشان میدهد. بر این اساس دختران متعلق به پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی بالاتر پایبندی کمتری به ارزشهای زنانه دارند، در حالی که پایبندی دختران متعلق به پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی پایینتر به ارزشهای زنانه بیشتر است. یافته دیگر این پژوهش حاکی از آن است که رابطه معناداری بین پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی و هویت جنسیتی دختران وجود ندارد و در هر دو پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی بالاتر و پایینتر توزیع مشابهی از هویتهای جنسیتی چهارگانه (زنانه، مردانه، دوجنسیتی و نامتمایز) وجود دارد.
Machine summary:
"در این پژوهش با انجام پیمایش و استفاده از نمونهای معرف دانشآموزان دختر مقطع متوسطۀ شهر تهران،هویت جنسیتی دختران و نیز نگرش آنان به ارزشهای زنانه و رابطه آن با پایگاه اجتماعی-اقتصادی را مورد مطالعه قرار دادهایم.
یافتۀ دیگر این پژوهش حاکی از آن است که رابطۀ معناداری بین پایگاه اجتماعی-اقتصادی و هویت جنسیتی دختران وجود ندارد و در هر دو پایگاه اجتماعی-اقتصادی بالاتر و پایینتر توزیع مشابهی از هویتهای جنسیتی چهارگانه(زنانه،مردانه،دوجنسیتی و نامتمایز)وجود دارد.
در سطح نظری،این پژوهش به مسئلۀ زنانگی و ارائه بعضی دیدگاههای مرتبط با آن میپردازد و در سطح تجربی با اجرای مقیاس استاندارد IRSB 2و فراهم آوردن گونهای سنخشناسی از هویت جنسیتی دختران مقطع متوسطه شهر تهران به دنبال آن است تا دریابد نگرش دختران جوان به ارزشهای زنانه با توجه به این سنخشناسی چیست؟و اینکه آیا اختلاف در پایگاه اجتماعی-اقتصادی،تفاوت در (1).
جدول 4 تفاوت بین گروه چهارگانۀ جنسیتی در نگرش نسبت به کلیشههای جنسیتی (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری یکی از یافتههای مهم این پژوهش توجه به تنوعات درون گروهی زنان بر مبنای مفهوم جنسیت است.
نتایج این پژوهش نشان داد بین پایگاه اجتماعی-اقتصادی(بالاتر و پایینتر)و هویت جنسیتی(زنانگی،مردانگی،دوجنسیتی و نامتمایز)آنگونه که از رویکرد سازهگرایی استنباط میشود، رابطهای وجود ندارد و توزیع یکسانی از گروههای هویتی چهارگانه در هر دو پایگاه به چشم میخورد.
علاوه بر این،نتایج نشان میدهد پایگاه اجتماعی-اقتصادی به عنوان یکی از عوامل مفروض شکل دهندۀ زنانگی با هویت جنسیتی دختران رابطهای ندارد و توزیع یکسانی از گروههای هویتی چهارگانه در هر دو پایگاه به چشم میخورد؛اما رابطۀ بین پایگاه اجتماعی-اقتصادی و نمرات مردانگی و زنانگی(منظور مقیاس مردانگی و زنانگی در سطح فاصلهای)محسوس است."