Abstract:
در حوزه فرهنگ اسلامی، صدرالمتالهین شیرازی ضمن وقوف بر آسیبهای حصرگرایی روش شناختی در گستره دین پژوهی، به رهیافت جدیدی در حکمت متعالیه برای حل مسائل الهیاتی دست یافته است. وی با اخذ رهیافت میان رشته یی بمنزله یک برنامه پژوهشی مبتنی بر کثرتگرایی روش شناختی، به شکستن حصرگرایی روش شناختی دست یازیده است. ملاصدرا همچون دیگر مسائل گستره الهیات، در مسئله تفسیر آیات متشابه، که در طول تاریخ علوم اسلامی از جمله مباحث چالش برانگیز بوده، نیز رهیافت میان رشته یی اخذ نموده است. با توجه به چندتباری بودن مسئله متشابهات قرآن، اخذ چنین روی آوردی ضروری و اجتناب ناپذیر مینماید. وی معتقد است بدون آنکه نیازی به تاویل آیات متشابه یا قول به تجسم در باب ذات حق تعالی باشد، میتوان بر مبنای اصول فلسفی ـ عرفانی دیدگاه توحید خاصی، ظواهر الفاظ آیات را حفظ نموده و همه آیات متشابه را بر ظاهر معنای آنها حمل کرد. پژوهش حاضر مطالعه موردپژوهانه یی است که رهیافت متعالی ملاصدرا در هستی شناسی و دین پژوهی وی را بنحو مستدل و مستند معرفی مینماید
Machine summary:
لذا عارف کامل آنگاه که لفظ«میزان»رامیشنود بسبب کثرت استعمال آن در باب ترازوی حسی که دو کفّه و دو زبانه دارد از معنای حقیقی«میزان»غافل نمیماند بلکه بدون آنکه در ظاهر معنای میزان و جنبۀ دنیوی آن متوقف شود به باطن و روح معنای آنکه همان جنبۀ برزخی و اخروی است توجه و دقت میکند اما کسیکه به عالم ماده و ظاهر تقیّد یافته است بسبب جمود طبع،خمود ذهن و سکون قلب نمیتواند از عالم ظاهر فراتر رفته و باطن امور را دریابد.
3. با فرش اعتقاد به توحید عامی،بهیچ وجه نمیتوان در مواجهه با آیات متشابه قرآن به ظواهر آنها اکتفا نموده و الفاظ را بحال خود باقی گذارد،بلکه باید این آیات را یا به تأویل برد یا دربارۀ ذات احدیت قائل به تجسّم شد؛ زیرا براساس این دیدگاه کثرت مطلق بر جهان هستی حاکم است و هیچ سنخیت و اشتراکی از حیث وجود میان موجودات یافت نمیشود و در خصوصیات یک موجود منحصر به همان موجود بوده و نمیتوان آنها را به دیگر موجودات نسبت داد.
در نقل نظر ابنسینا بخش حرکت طبیعیات شفا1 محوریت دارد اما برای تکمیل بحث از سایر کتب دیگر وی بویژه اشارات و تنبیهات2و دانشنامۀ علایی3 نیز استفاده شده است.
مکانیک کلاسیک بر سه اصل یا قانون منتسب به نیوتن ابتناء دارد،که توصیف امروزی آنها بشکل زیر است:20قانون اول: هر جسمی حالت سکون یا حرکت یکنواخت در مسیر مستقیم خود را ادامه میدهد،مگر نیرویی خارجی وضعیت آن را تغییر دهد.