Abstract:
مهم ترین عوامل شکل دهنده و تاثیرگذار بر فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران چـه مواردی هستند؟ تحت تاثیر این عوامل ، فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی بر چه محورهـا و شاخص های استوار است ؟ به نظر می رسد مهم ترین عوامل شکل دهنده و تاثیرگذار بر فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران شامل مواردی چون اسلام شیعی ، عوامل اقتصـادی ، حافظـه تاریخی ، موقعیت جغرافیایی ، تجربه جنگ ٨ ساله و درک واقعیات بین المللـی باشـند. ضـمن اینکه بدبینی به بیگانه ، پایداری و مقاومت ، بی اعتمادی راهبردی ، ابهام راهبردی ، عمـل گرایـی ، خوداتکایی و بازدارندگی ، مهم ترین محورها و شـاخص هـای فرهنـگ راهبـردی جمهـوری اسلامی ایران هستند. با عنایت به اهمیت این بحث ، هدف مقالـه حاضـر ارزیـابی و شـناخت زمینه های ایجابی ، سازنده و همچنین ، اصول و شـاخص هـای فرهنـگ راهبـردی جمهـوری اسلامی ایران است . بدون تردید، این امر کمک فراوانی به درک دکترین و برنامه هـای نظـامی کلان و همچنین ، سبک دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران می نماید.
what are the most influential and constructive factors in shaping strategic culture of I.R.I? What are the criteria of strategic culture under the influence of these factors?
It seems that the most influential factors on strategic culture are Shiite Islam، economic factors، historical memory، geopolitical situation، 8years of war experience، and perception of international realities. Meanwhile، xenophobia، resistance and stability، strategic distrust، strategic uncertainty، pragmatism، self reliance، and deterrence are among criteria of I.R.I strategic culture.
This article tries to analyze and identify affirmative and constructive contexts and principles of Iran strategic culture.
Certainly، analysis of strategic culture will be helpful in understanding military doctrine and defense style of I.R.I.
Machine summary:
به عبارت دیگر، هویت شـیعی جمهـوری اسـلامی بیشـترین نقش را در تعریف کشورهای دوست ، رقیـب ، دشـمن ، برنامـه هـای کـلان نظـامی و دفـاعی و همچنین در سبک دفاعی ایفا نموده است که بدون درک آن ، نمی توان برنامه ها و سیاسـت هـای دفاعی و نظامی جمهوری اسلامی ایران را مورد ارزیابی قرار داد.
این شاخص ها در گذار از فرهنگ عمـومی بـه فرهنـگ راهبـردی جمهـوری اسلامی ، مروج و قوام دهنده اصولی چون بیگانه هراسی ، عدم اعتماد، تلاش برای خوداتکـایی و خودکفایی و ابهام شده است که در بخش های بعدی بیشتر در مورد آنها بحث خواهد شد.
تـأثیر این اصل در فرهنگ راهبردی و همچنین سیاست ها و اقدام های جمهـوری اسـلامی بـه حـدی است که بسیاری از کارشناسان خارجی آن را به عنوان یکی از مهم ترین متغیرها مورد ارزیـابی قرار داده اند.
٣. بی اعتمادی راهبردی یکی دیگر از مهم ترین عناصر موجود در فرهنگ عمومی ایرانیان ، اصل بـی اعتمـادی اسـت که نقش مهمی در تعیین فرهنگ راهبردی ، به ویژه در مورد تعریف کشـورهای متحـد، رقیـب ، دشمن و همچنین ، برنامه های کلان نظامی و دفاعی داشته است .
با توجه به این عوامـل سازنده ، فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی بر اصولی همچون غرب ستیزی ، ابهام ، عدم اعتماد، تنهایی راهبردی و تلاش برای ایجاد بازدارندگی تأکید دارد و این موارد، بخش مهمی از برنامه ریزی کـلان و همچنین خرد کشور در سطوح نظامی و دفاعی را تحت تأثیر خود قرار داده اند.