Abstract:
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر هشت هفته تمرین مقاومتی - تناوبی و مقاومتی ـ تداومی بر برخی متغیرهای هماتولوژیک در پسران غیرورزشکار 14 تا 17 ساله است. بدین منظور 37 نفر از دانش آموزان غیرورزشکار با میانگین سنی 58/0 33 /15 سال بهصورت تصادفی انتخاب و به سه گروه تقسیم شدند. گروه آزمایشی اول شامل 13 نفر بود که تمرین مقاومتی و تناوبی را بهصورت همزمان اجرا کردند. گروه آزمایشی دوم نیز شامل 13 نفر بود که اجرای همزمان تمرین مقاومتی و تداومی را بر عهده داشتند و گروه کنترل که 11 نفر بودند و در کل مدت انجام پژوهش هیچگونه فعالیت و تمرین خاصی را انجام نمی دادند. پروتکل تمرینی به مدت هشت هفته و بهصورت سه جلسه در هفته اجرا شد. مدت هر جلسه تمرین 80 دقیقه بود که بخش اول آن شامل تمرین دویدن تناوبی یا تداومی روی نوار گردان بود و بخش دوم آن تمرین مقاومتی بود که برای هردو گروه آزمایشی یکسان و شامل حرکات پرس سینه، پرس پا، کشش جانبی، خم کردن ران، دراز و نشست، باز کردن پشت و پرس بالای سر بود. برای اندازهگیری تعداد گلبولهای قرمز، غلظت هموگلوبین و هماتوکریت خون 72 ساعت قبل و بعد از دوره تمرینی از آزمودنیها نمونهگیری خونی گرفته شد. بهمنظور تجزیه و تحلیل متغیرها از آزمون t همبسته و همچنین تحلیل واریانس یکراهه ANOVA و در صورت معنی دار بودن تفاوت میانگین ها از آزمون تعقیبی شفه استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد در هر دو گروه آزمایشی افزایش معنیداری در تعداد گلبول های قرمز (01 0/0 p< )، غلظت هموگلوبین (05/0 p< ) و هماتوکریت (01 0/0 p< ) بهوجود آمد، در حالی که در گروه کنترل تغییرات معنیداری مشاهده نشد. همچنین مقایسه دو گروه آزمایشی نشان داد تمرین مقاومتی ـ تناوبی بیشتر از تمرین مقاومتی ـ تداومی موجب افزایش معنیدار تعداد گلبول های قرمز، غلظت هموگلوبین و مقدار هماتوکریت خون میشود (05/0 p< )؛ بنابراین هشت هفته تمرین همزمان مقاومتی و تناوبی و تمرین همزمان مقاومتی و تداومی موجب افزایش معنی دار گلبول های قرمز، غلظت هموگلوبین و هماتوکریت خون پسران غیرورزشکار 14 تا 17سال می شود
Machine summary:
"مقایسۀ دادههای پیشآزمون و پسآزمون متغیرهای پژوهش نشان میدهد که هردو تمرین همزمان مقاومتی-تناوبی و نیز تمرین همزمان مقاومتی-تداومی موجب کاهش معنیدار درصد چربی بدنی،افزایش معنیدار اکسیژن مصرفی بیشینۀ بدن،یک تکرار بیشینۀ پرس پا،یک تکرار بیشینۀ سینه،غلظت تستوسترون آزاد و همچنین افزایش معنیدار تعداد گلبولهای قرمز، غلظت هموگلوبین و هماتوکریت خون شده است(جدول 2).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) براساس نتایج تحلیل واریانس یک طرفه،بین میانگین متغیرها در مرحلۀ پیشآزمون اختلاف معنیدار مشاهده نشد،ولی نتایج تحلیل واریانس یک طرفۀ دادههای سه گروه براساس تفاضل پیشآزمون و پسآزمون آزمودنیها نشان داد بین میانگین تغییرات متغیرهای تعداد گلبولهای قرمز،غلظت هموگلوبین و مقدار هماتوکریت سه گروه تفاوت معنیداری وجود دارد )100/0<a( (جدول 3)؛از این رو برای مقایسۀ تغییرات متغیرهای خونی در دو گروه آزمایشی از آزمون تعقیبی شفه استفاده شده است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج آزمون شفه نشان میدهد بین دو گروه آزمایشی اول و دوم تفاوت معنیداری در متغیرهای تعداد گلبولهای قرمز،غلظت هموگلوبین و مقدار هماتوکریت خون وجود دارد؛ یعنی تمرین همزمان مقاومتی-تناوبی بهتر از تمرین همزمان مقاومتی-تداومی موجب افزایش متغیرهای هماتولوژیک خون پسران غیرورزشکار 14 تا 17 ساله شده است(جدول 4).
به نظر میرسد عامل اصلی این سازگاری،کمبود اکسیژن بافتی از یک سو و افزایش نیاز به اکسیژن بافتی از سوی دیگر است که با تحریکات مناسب تمرینی ایجاد شده است؛بنابراین میتوان نتیجهگیری کرد که تمرین همزمان مقاومتی و استقامتی تناوبی و همچنین تمرین همزمان مقاومتی و استقامتی تداومی به طور مؤثری قادر به افزایش معنیدار تعداد گلبولهای قرمز، غلظت هموگلوبین و مقدار هماتوکریت خون در پسران غیرورزشکار 14 تا 17 ساله میشود؛از این رو به منظور برخورداری از ویژگی ایدهآلی در شاخصهای حیاتی هماتولوژیک که در اکسیژن رسانی بافتها نقش اساسی را ایفا میکنند،باید مدنظر قرار گیرند."