Abstract:
اهمیت نظام تامین مالی مسکن تا اندازه¬ای است که یکی از اقتصاددانان اهمیت آن را در قرن حاضر به مانند اهمیت ماشین بخار در فرآیند توسعه صنعتی ارزیابی می¬ کند. ارتباط مابین قیمت مسکن و تسهیلات اعتباری یکی از مهم¬ترین دلمشغولی سیاستگذاران را تشکیل می¬ دهد و اجرای سیاست ¬های تسهیلات اعتباری بدون توجه به مبانی نظری و اثرات آن بر تورم و رشد بخش می ¬تواند نتایج زیانباری را در اقتصاد مسکن و کل اقتصاد کشور به دنبال داشته باشد. وجود ارتباط بین تسهیلات مسکن و قیمت مسکن به معنای آن نیست که برای کنترل قیمت مسکن باید اعطای تسهیلات مسکن محدود و کنترل شود، بلکه موضوع مهم آن است که عملکرد نظام تسهیلات اعتباری مسکن به گونه¬ای باشد که ضمن کمک به رشد و توسعه بلندمدت بخش مسکن، از اثرات سوء و مخرب اقتصادی و اجتماعی آن پرهیز به عمل آید. الگوی انتخابی این مقاله، در خصوص اثرگذاری اعتبارات اعطایی بانک¬ ها بر قیمت مسکن برگرفته از مدل گریف و هاوس (2000) است. هدف این تحقیق بررسی اثر اعتبارات اعطایی بانک¬ها بر قیمت مسکن با عنایت خاص بر آخرین شوک اتفاق افتاده در 1385-86 می¬باشد. معادلات با استفاده از الگوی خودتوضیح برداری با وقفه های گسترده (ARDL) و بر مبنای داده¬ های فصلی دوره 1370- 86 برآورد شده است. نتایج حاصل از برآوردها بیانگر آن است که، رابطه مثبت و معنی¬داری بین تسهیلات اعطایی بانک ¬ها به بخش مسکن و قیمت مسکن هم در کوتا¬ه¬ مدت و هم در بلندمدت وجود دارد و همچنین رابطه علی یک طرفه از طرف تسهیلات به قیمت مسکن برقرار می¬باشد. کشش ¬های برآورد شده حکایت از تفاوت میزان اثرگذاری متغیرها در دوره¬ های افزایش و کاهش قیمت دارد با این وجود افزایش تقاضا از طریق رشد جمعیت اثر شدیدتری بر قیمت مسکن خواهد داشت و در مقابل موثرترین سیاست جهت فایق آمدن بر رکود بخش مسکن توسعه تسهیلات اعتباری می باشد.
Machine summary:
نتایج حاصل از برآوردها بیانگر آن است که ، رابطه مثبـت و معنـیداری بین تسهیلات اعطایی بانک ها به بخش مسکن و قیمت مسکن هم در کوتـاه مـدت و هـم در بلندمـدت وجود دارد و همچنین رابطه علی یک طرفه از طـرف تسـهیلات بـه قیمـت مسـکن برقـرار مـیباشـد.
کشش های برآورد شده حکایت از تفاوت میزان اثرگذاری متغیرها در دوره های افزایش و کاهش قیمـت دارد با این وجود افزایش تقاضا از طریق رشد جمعیت اثر شدیدتری بر قیمت مسکن خواهد داشت و در مقابل مؤثرترین سیاست جهت فایق آمدن بر رکود بخش مسکن توسعه تسهیلات اعتباری می باشد.
قابل ذکر است اکثر ضرایب الگوی برآورد شـده اخیـر بـه غیر از متغیر نرخ تراکم و نرخ بهره تسهیلات وام مسکن (rieff) و قیمـت واقعـی مسـکن بـا یک دوره وقفه ١-(rph) معنی دار هستند.
جدول (٢) شاخص های مرکزی و پراکندگی رشد تسهیلات مسکن - درصد دوره ها آماره هایمحاسبات 85-86 81-84 76-80 70-75 ی 34/75 32/95 30/79 21/49 میانگین 34/75 31/47 31/30 26/46 میانه 41/15 40/17 38/58 30/18 حداکثر 28/35 25/15 22/42 8/44 حداقل 9/05 4/99 5/86 9/51 انحراف معیار مأخذ: محاسبات تحقیق مطابق جدول (٢) کمترین میزان رشد تسهیلات واقعی اعطایی بانک ها به بخش مسـکن در فاصله سال های١٣٧٠ تا ١٣٧٥ و بیشترین میزان آن در فاصـله سـال هـای ١٣٨٥ تـا ١٣٨٦ پرداخت گردید.
١-٧- برآورد الگوی کوتاه مدت نتایج مدل نشان میدهد لگاریتم تسهیلات در سطح تأثیری مثبت و معنـیدار بـر قیمـت مسکن دارد و یک درصد افزایش تسهیلات باعث افزایش قیمت واقعـی مسـکن بـه انـدازه ١٢ درصد میشود.
(
, 
, 
)
