Abstract:
در زمینه ماهیت حقوقی تعهدات سازمان جهانی تجـارت دو نظریـه مطرح است . یک نظریه آن است که این تعهدات ماهیتـا دوجانبـه هسـتند بدین معنی که میتوان آنها را مجموعه ای از روابط دوجانبه یا متقابل بـین اعضا تلقی کرد و لذا آثار حقوقی آنها باید بر اسـاس قواعـد مربـوط بـه تعهدات دوجانبه در حقوق بین الملل ارزیابی گردد. این نظریه بر این باور استوار است که هدف تعهدات این سازمان تجارت است و تجارت امـری ماهیتا دوجانبه و متقابل است . بعلاوه این تعهدات قابل قیاس بـا تعهـدات حقوق بشری که ماهیتا چندجانبه میباشند نیسـتند. بنـابراین روابـط میـان دولتهای عضو اساسا ماهیت دوجانبه دارد و مستقل از یکدیگرنـد. نظریـه دیگر آن است که تعهدات این سازمان ماهیتا جمعی یا چند جانبه هسـتند زیرا هدف اساسی آنها حمایـت از انتظـارات جمعـی در زمینـه سیاسـت تجاری دولتهاست و لذا یک منفعت جمعی برتر از منفعت فردی اعضا مد نظر است . این مقاله به بررسی این دو نظریه پرداخته و به این نتیجه میرسد که تاکید بر تشکیل نظام چندجانبه در اسناد سازمان ، اصل ملت های کامله الوداد مقرر شده در ماده یک گات ، فرایند قانونگذاری و رویه قضایی نهاد حل اختلاف نشان می دهند که این تعهدات ماهیت چند جانبه یـا جمعـی دارند و اجرای اصل توسعه ، رفتار ویژه و متفاوت با کشـورهای در حـال توسعه و ضعیف ، برقراری نظام اجباری حل و فصـل اختلافـات و ایجـاد نهاد ویژه بررسی سیاست تجاری کشورهای عضو از آثار پذیرش ماهیـت چندجانبه تعهدات اعضاء آن به شمار می رود.
Machine summary:
این مقاله به بررسی این دو نظریه پرداخته و به این نتیجه میرسد که تاکید بر تشکیل نظام چندجانبه در اسناد سازمان ، اصل ملت های کامله الوداد مقرر شده در ماده یک گات ، فرایند قانونگذاری و رویه قضایی نهاد حل اختلاف نشان می دهند که این تعهدات ماهیت چند جانبه یـا جمعـی دارند و اجرای اصل توسعه ، رفتار ویژه و متفاوت با کشـورهای در حـال توسعه و ضعیف ، برقراری نظام اجباری حل و فصـل اختلافـات و ایجـاد نهاد ویژه بررسی سیاست تجاری کشورهای عضو از آثار پذیرش ماهیـت چندجانبه تعهدات اعضاء آن به شمار می رود.
تعهدات موجد روابط با ماهیت دو جانبه تعهدات دوجانبه از قدیمی ترین انواع تعهـدات بـین المللـی هسـتند کـه بـین دو شخص حقوق بین الملل ایجاد می شوند چنان که در بند اول مـاده ٣٨ اساسـنامه دیـوان بین المللی دادگستری تحت عنوان عهدنامه های خاص به آنها اشاره شده و موجد آثـار حقوقی بین طرفین آنهاست .
Wto obligations as collective, The European Journal of International Law, 17 (2).
The Legal nature of wto obligations and the consequences of their Violation, The European journal of Internatinal Law, 17 (4).
The place of the wto and it's law in the international legal order.
A Legal principle of special and Differential treatment for wto Disputes, World Trade Review, 5 (3).
pdf Wto site, Gatt members, 2010, http://www.