Abstract:
طرح مسئله: شواهد موجود گویای آن است که دین و فرهنگ دینی منبع مهم و منحصربه فردی در تولید سرمایه اجتماعی است. با وجود تحقیقات انجام شده، همچنان سئوالات پژوهشی مختلفی در زمینه مکانیزم ارتباط و نقش دین در تکوین سرمایه اجتماعی مطرح است. هدف مقاله حاضر، تحلیل و بررسی رابطه دینداری با سرمایه اجتماعی است. روش: داده های تحقیق از طریق اجرای یک پیمایش مقطعی در بین افراد 15 ساله و بیش تر شهر نجف آباد گرد آوری شد. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 244 نفر به عنوان نمونه انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها: بین ابعاد مختلف دینداری و مولفه های سرمایه اجتماعی رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد. همچنین ابعاد فکری و مناسکی سازه دینداری قوی ترین همبستگی مستقیم را با ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی دارند. نتایج: نتایج این پژوهش هم سو با نظریات اندیشمندانی همچون کلمن، دورکیم، پاتنام و فوکویاما نشان گر رابطه مستقیم سطح دینداری و سطح سرمایه اجتماعی است.
Machine summary:
"سرمایۀ اجتماعی موضوعاتی اعم از شدت و کیفیت روابط و تعاملات بین افراد و گروهها،احساس تعهد و اعتماد دوجانبه نسبت به هنجارها و ارزشهای مشترک را شامل میگردد که میتواند افراد و گروهها را به یکدیگر پیوند دهد و به عنوان پایۀ مهم پیوستگی اجتماعی در نظر گرفته میشود(بهزاد،1381 0002,ararreF aL dna aniselA ).
علاوه بر این،بررسی مطالعات انجام شده دربارۀ سرمایۀ اجتماعی و همچنین دینداری در ایران نشان میدهد که روابط متقابل این دو متغیر در یک پژوهش بهطور خاص بررسی نشده است و مکانیزم ارتباط دقیق این دو متغیر و ابعاد آن با یکدیگر مشخص نیست.
اوانز نیز بر نقش فعالیتها و مناسک دینی در بهبود کنشهای متقابل افراد در پیوند و اعتماد آنها به یکدیگر تأکید میکند و معتقد است که رفتار دینی با سایر مؤمنان،دوستان و اعضای خانواده میتواند گامی در جهت ایجاد سرمایۀ اجتماعی تلقی شود )5991,snavE( .
در این پژوهش نیز برمبنای برخی از شاخصهای مناسب جهت سنجش دینداری مسلمانان جمعا 25 گویه طراحی شده است: tnemtimmoc suoigiler fo erutan eht-7 krats dna kcolg-6 ytidilav tcurtsoc-5 ytidilav tnetnoc-4 ytilibailer-3 ytidilav-2 gnilpmas retsulc egatsitlum-1 در بعد اعتقادی و باورهای دینی1از پاسخگو سئوالاتی دربارۀ قیامت،شیطان،حقیقت محض بودن قرآن و فرشته پرسیده شد.
این یافته به طور ضمنی گویای آن است که برگزاری مراسم دینی و مذهبی میتواند نقش بارز و مؤثری در تولید و بازتولید سرمایۀ اجتماعی بهویژه از طریق مؤلفۀ هنجاری و زیرابعاد آن یعنی ایجاد حس اثربخشی و نیز احساس ارزش زندگی در فرد ایفا نماید."