نسخه شناسی/ مروری بر یک نسخه خطی دو زبانه فارسی- ترکی از دورۀ صفویه Journal Article

به مناسبت‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫‬‬‬‬‬ ‫مرکبات فارسی برای خواننده مشکلی پیش نیاید ابتدا و انتهای‬ ‫آن کــه منحصربهفرد و از حیــث خط و ضبط کلمات واجد‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫دقــت و تلفظ خاص کاتــب و ضمن ا ترجمۀ ترکی هر جمله‬‬‬‬‬ ‫هر جمله و عبارت را با دایرهای مرزبندی کرده است:‬ ‫‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫* تا هرکه به زبان فارســی* عاشق شود محروم نباشد* کجا‬ ‫هم زیر ســطور مندرج اســت، به صورت عکســی در این‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫میروی* به خانه میروم*‬‬‬‬‬ ‫3‬‬‬‬‬ ‫صحایف چاپ میشود. اتفاق‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫بیــان میکند، هدف از نگارش متن، آموختن زبان فارســی به‬ ‫بدیعی اســت که در قرن دهم هجری شــاهد نگارش جزوهای‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫زبانآموزان است. از دیدگاه‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫در حال حاضر زبانشناسان ترکیپژوه، گروه ترکی جنوب‬ ‫پژوهش زبانشــناختی مهم است که بدانیم اثر در کدام منطقۀ‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫غربی (اوغوزی) را به دو شاخۀ غربی و شرقی تقسیم میکنند. 5 پرسشی که پیش‬ ‫چنین پیداست که این سرزمین در درجۀ اول «ترکزبان» است‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫‬‬‬‬‬ ‫میآید این اســت کــه: ترکی به کار رفته در متــن، مربوط به‬ ‫و زبان فارسی در آن چندان رایج نبوده اما زبانی است شناخته. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫‬‬‬‬‬ ‫کدام شــاخۀ ترکی جنوب غربی (اوغوزی) است؟ شاخۀ غربی‬ ‫شــاید دلیل اشــتیاق مردم به آموختن زبان فارســی وابستگی‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫سیاســی-‌اداری به حکومت مرکزی ایران باشد. ‬ ‫یافت شــده اما بعید اســت که مکان نگارش آن شــیراز بوده‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫‬‬‬‬‬ ‫‬‬‬‬‬ ‫در مقابل، شــواهدی در متن وجود دارد که این دریافت را‬ ‫باشــد. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫‪‬‬ ‫‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫‪‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫(‪ ،)Taşra‬صو، (‪ ،)su‬بــگا، (‪ ،)banga‬صغر، (‪ ،)sağɪr‬صغش،‬ ‫آیا این تقسیمبندی را میتوان بر زبان ترکی جنوب غربی‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫(‪ )sağɪş‬کــه عینا در فرهنگ اختری کبیر متعلق به قرن دهم‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫‬ ‫(اوغوزی) رایج در قرن دهم هـ .