Abstract:
بررسی اجمالی اندیشه مولوی نشان می دهد انسان شناسی به نسبت حوزه های دیگر معرفت شناسی همچون خداشناسی، هستی شناسی و... مهم ترین لایه از لایه های معرفتی مثنوی معنوی است. از میان مجموعه ساحت های انسان شناسی نیز می توان ساحت مربوط به روان شناسی انسان راـ در لایه های عقیدتی ـ معرفتی، احساسی ـ عاطفی، ارادی(نیازها و خواسته ها)، گفتاری و کرداری ـ مهم ترین ساحت از ساحت های انسان شناسی مثنوی تلقی کرد. با توجه به این اصل، یکی از مهم ترین ساحت های روان شناختی انسانی در همه لایه ها به ویژه لایه احساسی ـ عاطفی و عقیدتی ـ معرفتی مسئله درد و رنج انسان است که یکی از مهم ترین وجوه تراژیک زندگی انسان هاست. در این مقاله، نویسنده سعی کرده است بعد از بررسی ابعاد مختلف این مسئله و ماهیت و مفهوم درد و رنج در نظام حاکم بر اندیشه و زبان مولوی، مجموعه دیدگاه او را در مثنوی در چهار حوزه معناشناسی، وجودشناسی، غایت شناسی و شان اخلاقی درد و رنج، طبقه بندی، بررسی و تحلیل کند. بررسی این حوزه ها نشان می دهد که مولوی به همه حوزه های یاد شده اهتمام ورزیده است؛ اگرچه در عمل و در مقام تبیین و تفسیر مسئله به وجودشناسی درد و رنج توجه بیشتری کرده است.
An overview of Jalāl al-din Muhammad Rumi and his thoughts may indicate that anthropology، as compared to areas of epistemology such as theology and ontology is found to be the most important layer of wisdom in Mathnawi. Among the various scopes of anthropology in Mathnawi، human psychology is discerned to be the most significant one. Likewise، Searching among Ideological-cognitive، volitional (needs and wants)، emotional، spoken and practical layers clarified that psychology is assumed to be the most crucial area of Mathnawi. One of the chief problems in different branches of human psychology، especially emotional and cognitive-ideological layers، is suspected to be the issue of pain and suffering which appears as a critical aspect of tragic part of human life. This article sought to study nature of pain and its’ different facets in the thought and prose of Molavi. Subsequently، the collection of Rumi’s viewpoints inMathnawi is categorized in terms of four areas of semantics، ontology، teleology، and moral status of pain and suffering. The result shows that ontology of pain and suffering is the mostly focused، studied and interpreted layer of wisdom in mathnawi. however، Rumi has considered all aforementioned areas in his work.
Machine summary:
(بررسی ماهیت و مفهوم درد و رنج در اشعار قیصر امین پور ص١٠٧-١٣٠) با این توجه و با عنایت بـه مفهـوم و ماهیت درد و رنج در منظومه فکری مولوی به عنوان یکی از مهم ترین وجوه تراژیک زندگی انسان ها، باید گفت که اگـر مـلاک ارزش گـذاری و اهمیـت گفتـار و کـردار انسان ها میزان تأثیر بر روح و روان انسان ها در ادوار بعد و ایجاد زمینه ای برای تعالی و احساس بهتری در انسان ها باشد(تسلی بخشی های فلسفه ، ص مقدمه ) مولوی یکـی از شاعران ایران زمین است که در غنای فرهنگ ایرانیـ اسلامی نقشی برجسـته ایفـا کرده و به دلیل شیوة زندگی و تحول روحـانی ، توانسـته اسـت توجـه متخصصـان و اقبال عوام را به خود جلب کند.
مهم ترین این درد و رنج ها با توجه به میزان ظهور و بروز آن در اندیشۀ مولوی ، دوری و جدایی انسان از خدا٩، حاکمیـت قـدرت و ثـروت و شهرت ، جاه و مقام ، زیاده خواهی ١٠، فراموشی یا عدم باور به زندگی جاودان ، نداشتن معیارهای اخلاقی و بی ادبی در محضر دوست ١١، فرو رفتن در آرزوهای طویل ١٢، غلبۀ رذایل اخلاقی همچون حسادت ، خشم و شهوت ١٣، ریا و دو چند چهره بودن ١٤، تأکید بیش از حد بر حواس خمسۀ مادی ، نگاه غرض ورزانه و جانبدارانه و داشتن عینک های تیره و...