Abstract:
تفکر اصلی عطار در الهی نامه در قالب پیرنگی منعکس شده است که در آن روح به عنوان پدر همراه با اطوارش به صورت شش پسر، در قالب بیست و دو مقاله و صد و هشتاد و دو حکایت، هفت شهر عشق را می پیماید و مراحل تکامل را پشت سر می گذارد. این پژوهش تلاش دارد تا الگوهای مورد نظر عطار را در شیوه ساختارمند اثر در ارتباط دقیق لفظ و معنا، با به دست دادن شواهدی از متن ذکر کند؛ قوانینی که در چهار سطح کلی به صورت یک شبکه منسجم لفظی ـ معنایی، منطق درونی اثر را مشخص می سازند. با یک نگاه محققانه می توان دریافت که عطار در سراسر اثر به این الگوها پایبند است؛ گویا این شیوه برای بیان تفکر اصلی او در الهی نامه به صورت خط یا رشته ای در خلال اثر کشیده شده است و موقعیت های مهم داستان را به هم پیوند می دهد.
Machine summary:
سطح دوم و سوم : مقاله های هر یک از پسران و حکایت های هر مقاله ١ـ مقالۀ اول : یک حکایت ٢ـ مقالۀ دوم : نه حکایت نفس = پسر اول دختر شاه چهار مقاله پریان ٣ـ مقالۀ سوم : ده حکایت ٤ـ مقالۀ چهارم : پنج حکایت ١ـ مقالۀ پنجم : ده حکایت ٢ـ مقالۀ ششم : نه حکایت پسر دوم شیطان = چهار مقاله جادویی ٣ـ مقالۀ هفتم : شانزده حکایت ٤ـ مقالۀ هشتم : سیزده حکایت ١ـ مقالۀ نهم : سیزده حکایت ٢ـ مقالۀ دهم : چهارده حکایت پسر سوم عقل چهار مقاله = ٣ـ مقالۀ یازدهم : سیزده حکایت جام ٤ـ مقالۀ دوازدهم : دوازده حکایت ١ـ مقالۀ سیزدهم : نوزده حکایت پسرچهارم علم = آب دو مقاله حیات ١ـ مقالۀ پانزدهم : دوازده حکایت ٢ـ مقالۀ شانزدهم : پنج حکایت پسر پنجم فقر = انگشتری چهار مقاله سلیمان ٣ـ مقالۀ هفدهم : یازده حکایت ٤ـ مقالۀ هجدهم : یازده حکایت ١ـ مقالۀ نوزدهم : چهارده حکایت ٢ـ مقالۀ بیستم : دوازده حکایت پسر ششم توحید = چهار مقاله کیمیا با توجه به پیرنگ کلان الهی نامه در سه سطح یادشده ، می توان گفت هدف اصلی در این اثـر نیـز ماننـد دیگـر آثار عطار دیدار حق ، شهود حق ، رسیدن به جایگاه والای معرفت و پرواز از فرش بـه عـرش اسـت کـه یـادآور حماسه های روحانی و عرفانی است .