بررسی و مطالعه تطبیقی منطق الطیر عطار و افسانه قرون هوگو Journal Article

‫از اواﻳﻞ ﻗﺮن ﻫﻔﺪﻫﻢ دو ﻣﻠﺖ اﻳﺮان و ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪﻧﺪ. واﻛﻨﺶ‬‬‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن و ﻣﻨﺘﻘﺪان ﻓﺮاﻧﺴﻮی ﺑﻪ ﺟﺎذﺑﻪ و ﻛﺸﺸﻲ ﻛﻪ اﻳﺮان ﺑﺮای آﻧﻬﺎ داﺷﺖ، ﺧﺎص و‬‬‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﻮد. آﻧﺎن اﺑﺘﺪا ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻲ ﻛﻬﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻮرش و ﻏﻴﺮه... را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ.‬‬‬‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺒﻠﻐﺎن دﻳﻨﻲ و ﻣﺴﺎﻓﺮان و ﮔﺮدﺷﮕﺮان ﺑﻪ دﺳﺘﺸﺎن رﺳﻴﺪ ﺑﺎ‬‬‬‬ ‫داﺳﺘﺎن ﻫﺰار و ﻳﻚ ﺷﺐ و ﮔﻠﺴﺘﺎن ﺳﻌﺪی آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻧﺪ. آﻧﻬﺎ از آﺛﺎر ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن و ﺷﺎﻋﺮان‬‬‬‬‫931‬‬‬‬ ‫اﻳﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻴﻮه و روﺷﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ، دﻳﻨﻲ و ﺧﻮد اﻧﺘﻘﺎدی ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ و‬‬‬‬ ‫ﺑﻪ زرﺗﺸﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻗﺪﻳﻤﻲﺗﺮﻳﻦ دﻳﻦ« ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻮدﻧﺪ. آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺗﺪرﻳﺠﻲ آﻧﺎن ﺑﺎ ﺷﺎﻋﺮان‬‬‬‬‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎیادﺑﻲ ﺳﺎل5، ﺷﻤﺎره 91، ﺑﻬﺎر 7831‬‬‬‬ ‫دﻳﮕﺮ اﻳﺮان در آﻓﺮﻳﻨﺶ آﺛﺎر ادﺑﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻮی اﻟﻬﺎﻣﺒﺨﺶ ﺑﻮد. اﻓﺰون ﺑﺮ‬‬‬‬ ‫اﻳﻨﻬﺎ آﻧﺎن اﻳﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺸﻮر ﺣﻘﻴﻘﺖ، ﻋﺪاﻟﺖ و ﭘﺎﻛﻲ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ و‬‬‬‬ ‫ﮔﺮوﻫﻲ از ﺷﺎﻋﺮان اﻳﺮاﻧﻲ را ﺻﺎﺣﺒﺎن و اﺳﺘﺎدان اﺧﻼق ﺑﺪﻳﻊ داﻧﺴﺘﻨﺪ و ﮔﺮوﻫﻲ از آﻧﺎن‬‬‬‬ ‫ﺷﻴﻔﺘﻪ ﻋﺮﻓﺎن اﻳﺮاﻧﻲ ﺷﺪﻧﺪ.‬‬‬‬ ‫وﻳﻜﺘﻮر ﻫﻮﮔﻮ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ ﻋﺮﻓﺎن اﻳﺮاﻧﻲ در ﺗﺄﻟﻴﻒ اﺛﺮ ﺣﻤﺎﺳﻲ‬‬‬‬ ‫و ﺷﺎﻫﻜﺎر ﺧﻮد اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻗﺮون1ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. در اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻗﺮون، ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ‬‬‬‬ ‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﻨﮕﻬﺎ، ﺧﺪاﻳﺎن و ﺳﺘﺎرﮔﺎن آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. »اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻗﺮون، ﺑﻴﺎنوﺿﻊﺑﺸﺮیﺑﻪ‬‬‬‬ ‫ﺷﻜﻞاﺛﺮی دورهای، ﺗﻮﺻﻴﻒ ﭘﻲدرﭘﻲ و ﻫﻤﺰﻣﺎن آن در ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎت، ﺗﺎرﻳﺦ، ﻗﺼﻪ، ﻓﻠﺴﻔﻪ،‬‬‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش : 12/11 /6831‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ : 4/9 /6831‬‬‬‬‬

"‬‬‬‬ ‫ﭼﺎوش ﻋﺰت ﺑﺮآﻣﺪ ﻧﺎﮔﻬﻲ )1914(‬ ‫آﺧﺮ از ﭘﻴﺸﺎن ﻋﺎﻟﻲ درﮔﻬﻲ‬‬‬‬‬‬‬ ‫ﺑﺎل و ﭘﺮ ﻧﻪ، ﺟﺎن ﺷﺪه ﺗﻦ در ﮔﺪاز )2914(‬ ‫دﻳﺪ ﺳﻲﻣﺮغ ﺧﺮف را ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎز‬‬‬‬‬‬‬ ‫در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻨﺰﻟﮕﻪ از ﺑﻬﺮ ﭼﻪ اﻳﺪ؟ )4914(‬ ‫ﮔﻔﺖ »ﻫﺎن ای ﻗﻮم از ﺷﻬﺮ ﻛﻪ اﻳﺪ؟‬‬‬‬‬‬‬ ‫ﻳﺎ ﻛﺠﺎ ﺑﻮدهﺳﺖ آرام ﺷﻤﺎ؟ )5914(‬ ‫ﭼﻴﺴﺖ ای ﺑﻲﺣﺎﺻﻼن ﻧﺎم ﺷﻤﺎ؟‬‬‬‬‬‬‬ ‫ﺑﺎ ﭼﻪ ﻛﺎر آﻳﻴﺪ ﻣﺸﺘﻲ ﻧﺎﺗﻮان؟ )6914(‬ ‫ﻳﺎ ﺷﻤﺎ را ﻛﺲ ﭼﻪ ﮔﻮﻳﺪ در ﺟﻬﺎن؟‬‬‬‬‬‬‬ ‫آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ:‬‬‬‬ ‫241‬‬‬‬ ‫ﺗﺎ ﺑﻮد ﺳﻴﻤﺮغ ﻣﺎ را ﭘﺎدﺷﺎه )7914(‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ »آﻣﺪﻳﻢ اﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎه‬‬‬‬‬‬‬ ‫ﺑﻴﺪﻻن و ﺑﻴﻘﺮاران رﻫﻴﻢ )8914(‬ ‫ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺳﺮﮔﺸﺘﮕﺎن درﮔﻬﻴﻢ‬‬‬‬‬‬‬ ‫از ﻫﺰاران،ﺳﻲ ﺑﻪ درﮔﻪ آﻣﺪﻳﻢ )9914(‬ ‫ﻣﺪﺗﻲ ﺷﺪ ﺗﺎ درﻳﻦ ره آﻣﺪﻳﻢ‬‬‬‬‬‬‬ ‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎیادﺑﻲ ﺳﺎل5، ﺷﻤﺎره91، ﺑﻬﺎر 7831‬‬‬‬ ‫ﺗﺎ ﺑﻮد ﻣﺎ را در اﻳﻦ ﺣﻀﺮت ﺣﻀﻮر )0024(‬ ‫ﺑﺮ اﻣﻴﺪی آﻣﺪﻳﻢ از راه دور‬‬‬‬‬‬‬ ‫آﻧﻬﺎ ﭼﻴﺰی ﻋﺠﻴﺐ و ﺷﮕﻔﺖآور دﻳﺪﻧﺪ. ‬‬‬‬ ‫ﺳﻲ درﻳﻦ آﻳﻴﻨﻪ ﭘﻴﺪا آﻣﺪﻳﺪ )5724(‬ ‫ﭼﻮن ﺷﻤﺎ ﺳﻲ ﻣﺮغ اﻳﻨﺠﺎ آﻣﺪﻳﺪ‬‬‬‬‬‬‬ ‫ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ در، ﺧﻮﻳﺶ را ﻳﺎﺑﻴﺪ ﺑﺎز )5824(‬ ‫ﻣﺤﻮ ﻣﺎ ﮔﺮدﻳﺪ در ﺻﺪ ﻋﺰ و ﻧﺎز‬‬‬‬‬‬‬ ‫ﺳﺎﻳﻪ در ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﮔﻢ ﺷﺪ واﻟﺴﻼم)6824(‬ ‫ﻣﺤﻮ او ﮔﺸﺘﻨﺪ آﺧﺮ ﺑﺮ دوام‬‬‬‬‬‬‬ ‫رﻫﺮو رﻫﺒﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ و راه ﺷﺪ)7824(‬ ‫ﻻﺟﺮم اﻳﻨﺠﺎ ﺳﺨﻦ ﻛﻮﺗﺎه ﺷﺪ‬‬‬‬‬‬‬ ‫341‬‬‬‬ ‫ﻫﻮﮔﻮ از اﻳﻦ ﻗﺼﻪ ﺳﻤﺒﻠﻴﻚ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ؟ ﻫﻮﮔﻮ اﺑﺘﺪا در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‬‬‬‬ ‫ﺣﻤﺎﺳﻪای را ﻧﻘﻞ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺼﻪ رﻧﺠﻬﺎی اﻧﺴﺎن و ﺑﺸﺮﻳﺖ در ﻣﺒﺎرزه ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎ ﺑﺪﻳﻬﺎﺳﺖ؛‬‬‬‬ ‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎیادﺑﻲ ﺳﺎل5، ﺷﻤﺎره91، ﺑﻬﺎر 7831‬‬‬‬ ‫ﺑﺪﻳﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﻴﻄﺎن روی زﻣﻴﻦ ﻣﻲﭘﺮاﻛﻨﺪ و اﻳﻦ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻮﻓﻖ‬‬‬‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد و ﺧﺪا را از ﺑﺮدﮔﻲ او آزاد ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺷﺎﻋﺮ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد‬‬‬‬ ‫541‬‬‬‬ ‫و اﻳﻦ ﺑﺎر ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﺪ ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻨﺪد؟ ?‪ ،Qui donc a ri‬ﺧﻮدت را ﻧﺸﺎن ﺑﺪه!‬‬‬‬‬‬‬ ‫‪ Qu'il se montre‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ »از ﻋﻤﻖ ﮔﺮداب ﻳﻚ ﻛﻔﻦ ﺑﺎﻻ ﻣﻲآﻳﺪ«‬‬‬‬‬‬‬ ‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎیادﺑﻲ ﺳﺎل5، ﺷﻤﺎره91، ﺑﻬﺎر 7831‬‬‬‬ ‫»‪ «monter du fond de l'abîme un suaire‬ﻛﻪ » ‪les plis vagues jetaient‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫‪«un odeur d'ossuaire‬‬‬‬‬‬‬‬ ‫ﻣﻦ »ﻛﻔﻦ« ]= ﺣﺠﺎب[ ﻫﺴﺘﻢ."