Abstract:
کتاب نظریه عدالت جان رالز از جمله آثار تأثیرگذار در حوزه عدالت در قرن بیستم هست به طوری که در زمان حاضر، غالب محققان عدالت پژوه در اثر خود یا به رالز ارجاع میدهند یا برای رد آن و ارائه نظریه خود، نظریه رالز را مورد نقد و بررسی قرار میدهند. با توجه به همین اهمیت، نقد و بررسی این نظریه نقش مهمی در پیشبرد مطالعات حوزه عدالت در کشور میتواند داشته باشد. به نظر نویسندگان در بررسی هر نظریه عدالت به سه موضوع و مؤلفه باید توجه کرد: اول، نظریه مذکور مبنای عدالت را چه میداند؟ پاسخ به این سؤال روششناسی نظریهپرداز عدالت در تبیین مفهوم مورد نظر خود از عدالت را نیز مشخص مینماید. دوم نظریه، عدالت را در چه حوزه و قلمرویی طرح مینماید؟ و در نهایت نظریه چه مفهومی از عدالت را ارائه مینماید؟ بازسازی نظریه رالز و نقدهای وارد به پاسخهای رالز به این سه پرسش نشان میدهد علیرغم تلاش و ادعای رالز برای ارائه نظریه بدیل و جایگزین عدالت فایدهگرای کلاسیک، نظریه وی دستاوردی متمایز از آن نمیتواند داشته باشد.
Rawls'' «A Theory of Justice» has been one of most influential works in the subject in 20th century، to the extent that whoever writes on the subject nowadays، should address his views in a way، whether to refer to his theory or put forth critiques to present his own theory. Regarding this prominence، critical study of this theory would have a vital role in advancement of justice studies in our country.
According to our views، in studying any theory of justice three issues or elements should be put under scrutiny: First، what is the basis or the criterion of justice in that theory? The answer to this question will determine the methodology of the scholar in explaining his own concept of justice as well. Second، what is the domain in which justice is defined in that theory? Finally، what definition of justice is suggested by the theory? Reconstructing Rawls'' theory in addition to the critiques of his responses to the above questions indicates that، in spite of Rawls'' attempt and to suggest an alternative to the classical utilitarian theory of justice، his theory could have no distinct consequences.
Machine summary:
اما رالز از شبکه مفاهیمی دیگر مانند عدالت انصافی، وضعیت نخستین29، خیرهای اولیه، پرده جهل30، اصل آزادی، اصل تفاوت، برابری منصفانه فرصت، برابری دموکراتیک، تعادل رفت و برگشتی31، داوریهای (قضاوتهای) متأملانه، نهادهای عادلانه حق و خیر استفاده مینماید و تلاش دارد تا محتوای اصول عدالتی که نتیجه قرارداد اجتماعی مورد نظرش میباشد را ارائه نماید.
در زنجیره استدلالات و توجیهات نظریه عدالت همه این مفاهیم که با اندیشه رالز پر شدهاند از اهمیت برخوردار هستند اما دو مفهوم وضعیت نخستین و پرده جهل در تبیین شناخت و روششناسی وی از اهمیت بیشتری برخوردار است که باید منظور رالز از تفسیر آنها را بهتر بشناسیم.
- نتیجه این مقدمات این است که اصول عدالت رالز بر مبنای قاعده حداکثر کردن حداقلها (که همارز با قاعده تفاوت هست) در وضعیت نخستین مورد توافق همگان قرار میگیرد.
بنابراین این قرارداد فرضی فقط نظر خود رالز درباره عدالت است نه آنچه که موضوع مورد توافق و قرارداد افراد جامعه قرار میگیرد.
حتی اگر فرض شود که مبنای عدالت، توافق واقعی افراد عقلایی جامعه هست که تعلقی به منافع خود ندارند و از برخی آگاهیها و اطلاعات محروم هستند، باز هم این سؤال مطرح است که چرا توافق باید مبنای عدالت باشد.
rational person and impartial spectator 55.
Bentham, Jeremy (2000), An Introduction to the Principles of Morals and Legislation, Batoche Books, Kitchener.
(1971), A Theory of Justice, Cambridge, Massachusetts: Belknap Press of Harvard University Press.