Abstract:
فرهنگ اسلامی شامل مجموعه ای از باورهای دینی(اعتقادات)، ارزشها(هنجارها و تعهدات)، نگرشها و دانش مذهبی واخلاقی است که همه برگرفته از آموزه های قرآنی بوده وبه اشکال مختلف در رفتار اختیاری(فردی) و اجتماعی افراد متجلی میشوند.بر اساس تعریف ارایه شده می توان سه سطح برای فرهنگ اسلامی در نظرگرفت.این سطوح عبارتند از:باور های اعتقادی، تعهدات اخلاقی و مناسک عبادیفرهنگ اقتصادی نیز از ارزش ها، نگرش ها، عقلانیت ها و رفتارهای متعدد انسانها در برآوردن نیازهای اساسی و حیاتی شان شکل گرفته است که بر اساس سطوح فرهنگ اسلامی مطرح شده، فرهنگ اقتصادی اسلامی نیز در سه سطح بینش، منش و کنش قابل طرح و بررسی است: مفروضات باورهایی است که آحاد جامعه اسلامی آن را امر پذیرفته شده ای می دانند .دلیلهای انجام یک کار مربوط به ارزشها خواهد بود و رفتارهای افراد نمایانگر آثار ومصنوعات فرهنگی است که براساس چنین پیش فرضها وباورهایی شکل گرفته است . آموزه های اسلامی بنای مستحکمی را برای پیش فرضها ومفروضات اصلی بوجود آورده که براساس آن هنجارها وارزشهای مربوطه شکل گرفته وآنرا درقالب رفتارها به منصه ظهور می گذارد واین درحالی است که تغییر این پیش فرضها تقریبا غیر ممکن است .از آنجائیکه فرهنگ اسلامی براساس آموزهای قرآن وعترت است می توان آنرا فرهنگ قرآنی نام نهاد وچنین فرهنگی رمز موفقیت افراد وجوامع اسلامی است .با توجه به اینکه بسیاری از رفتارهای اقتصادی در قرآن مطرح شده و در جامعه شاهد بکارگیری آن به صورت در ست یا نادرست می باشیم ، سعی برآن است تا دراین مقاله برخی از مهمترین این رفتارها را همراه با شواهد قرآنی بیان کرده و در انتها به تاثیر و نقشی که آموزه های قرآن در اصلاح رفتارهای نادرست اقتصادی و نیز تثبیت رفتارهای درست دارند اشاره کنیم .
Machine summary:
"در این مقاله پس از ارائه حماسه های اقتصادی در فرهنگ اسلامی به بررسی سطح ارزشها و سطح رفتارهای اقتصادی با رویکرداسلامی و با ذکر رفتارهای اقتصادی شواهد قرآنی آن پرداخته ایم و درطی این مسیر نقش فرهنگ دینی در اصلاح رفتارهای اقتصادی نادرست و تثبیت رفتارهای درست تشریح گشته و در انتها یکی از نتایج زیانبار رفتار اقتصادی نادرست (فساد مالی) اشاره ای شده است.
بستر فرهنگی لازم که باید بر پایه اصول و ارزش های معنوی و الهی استوار باشد، جای خود را به تفکر سرمایه داری بر اساس کسب حداکثر سود داده است به حتم اگر فرهنگ جامعه در زمینه پیشگیری و مقابله جدی با معضل فساد مالی دچار ضعف باشد، این عارضه رشدی سرطانی یافته، پایه های جامعه را تهدید خواهد کرد.
فرهنگ دینی در قالب آموزههای اسلام اگر در جامعه گسترده شده و التزام عملی در مورد اجرای مفاد آن همگانی شود، هیچ توجیهی برای تجویز مفاسد مالی وجود نخواهد داشت چرا که جامعه اسلامی با بستر فرهنگی مناسب خود، نمیتواند در درون خود، عوارضی همچون فساد مالی را جای دهد.
دراین مقاله مدل فرهنگ دینی و سطوح آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته و بر دو سطح نمایان آن یعنی ارزشهای مذهبی (با رویکردی اقتصادی)و رفتارها اقتصادی تاکید شده و سعی شده تا در هر کدام از این سطوح مثالهایی از قرآن ذکر شود تا در نهایت نقش آموزه های قرآن در اصلاح رفتارهای اقتصادی نادرست معلوم گردد.."