Abstract:
کارهای پژوهشی در دو گسترة آکادمیا ئی و ملی انجام می گیرد که مخاطبان آنها به
ترتیب گروه محدود دانشگاهیان و جمیعت وسیع عامّة مردم اند . در این مقاله، از
برنامه ریزی کارهای پژوهشی در گسترة ملّی سخن رفته است . طیّ آن، دلایل ضرورت
برنامه ریزی و فواید و مزایای آن بیان و هدف تحقیقات لازمة آن تعیین شده است .
برنامه ریزی تحقیقات در گسترة ملّی، از جهت دیگر، مستلزم آن دانسته شده که سوابق
و تجارب گذشته مطالعه و از آنها خلاقان ه بهره جویی شود . ضمنا بر لزوم بررسی
فعالیتهای تجدّدطلبان در جنبش مشروطه و روشنفکران در سالهای پس از شهریور
1320 در مقیاس ملّی و همسویی فیلسوفان و اصحاب دایر ة المعارف در فرانسة قرن
هجدهم و متفکران روش در قرن نوزدهم در مقیاس جهانی تاکید و نیز به تحولات
شگرف اجتماعی و سیاسی و رشد تصاعدی دانش و فن در قرن حاضر توجه شده است.
Machine summary:
این تحقیقات «روشنگر» است و بـا روشـنگری چـه بـسا منافع طبقة حاکم و عناصر وابسته به آن را در جامعه های عقب مانده به خطر اندازد؛ در عـین حال ، به ذائقة قشرهایی از جامعه که با خرافات و فریب انس گرفته اند و از واقعیات زندگی تلخکام گشته و رمیده اند خوش نمی آید؛ زیرا آنان نمی خواهند دربارة علل و اسباب واقعی ناکامیهای خود سخنی بشنوند و در مباحث نظری تلخی آنها را حـس کننـد و بیـشتر بـه آن رغبت دارند که دست کم در این ساحت ، هرچند با دروغ و افسانه و امیـد واهـی ، دلخـوش باشند.
برنامه ریزی مزایای فـراوان دارد: از انحـراف ، پیمـودن کجراهـه هـا، کـوره راههـا، و دیم کاریها باز می دارد؛ جریانهای گوناگون را به مجاری درست هدایت می کند و به جریان اصلی که به مقصود می پیوندد سوق می دهد؛ بهره جویی بهینه از امکانات را میسر می سـازد؛ از اتلاف نیرو و دوباره کاری مصون می دارد؛ برای رفع موانع یا دور زدن آنها چاره اندیـشی سـنجیده را اجـازه مـی دهـد؛ تحقیقـات را در چهـارچوب منطقـی تـر و کارگـشاتری جـای می دهد؛ امکان سنجش و ارزیابی دستاوردها، نقد آنها، کـسب تجـارب ، و پرهیـز از تکـرار خطاها را به دست می دهد؛ شاغولی برای بنای ارکـان دسـتگاه تحقیقـاتی و فعالیـت مراکـز پژوهشی است ؛ کوتاه سخن ، شرایط نیل به هدف در کمترین مدت را فراهم می آورد.
برنامه ریزی کارهای پژوهشی در گسترة مّلی بـا توجـه بـه ایـن امکانـات بایـد انجـام گیرد و برای آن پیدایش سازمانی جدا از مراکز آکادمیائی ضرورت دارد.