Abstract:
از ویژگی های مهم اقتصادی در نواحی روستایی ایران، پایین بودن بهرهوری عوامـل تولیـد اسـت . بهرهوری عوامل تولید در مناطق روستایی کشور بسیار پایین است . اقتـصاد روسـتایی کـشور تـا حـدود زیادی به اقتصاد کشاورزی وابسته است . در بخش کشاورزی به دلیل عدم قابلت جذب نیروی انـسانی و وجود نیروی انسانی مازاد یا تمرکز نیروی کار و ساخت نیروی شاغل دارای بهـره وری پـایین اسـت . بهرهوری نیروی کار در سی سال گذشته رشد بسیار اندکی داشته اسـت . عوامـل مـوثر در پـایین بـودن بهرهوری عوامل تولید در مناطق روستایی را می توان عمدتا به دو دسته ی عوامل درونی و بیرونی تقسیم کرد. این عوامل مانع از شکل گیری سرمایه در مناطق روستایی شده و بر عدم برخورداری از امکانات و زیرساخت های لازم در این مناطق موثر بوده است . نبـود امکانـات و زیرسـاخت هـا در عقـب مانـدگی مناطق روستایی در کشور موثر بوده است . مقاله ی حاضر به بررسی و بیـان مهمتـرین علـل پـایین بـودن بهرهوری عوامل تولید و در نتیجه عقب ماندگی اقتصادی روستایی اشـاره دارد. ایـن تحقیـق عمـدتا بـه صورت اکتشافی و استفاده از منابع و اطلاعات موجـود و بهـرهگیـری از نتـایج بازدیـدهـا و مـشاهدات میدانی در مناطق روستایی چندین استان کشور صورت گرفته است .
Machine summary:
رواج کشاورزی سنتی و پراکندگی زمین های کشاورزی، توزیع ناعادلانه ی مالکیت زمین ، بـالا بـودن نـرخ بی سوادی، پایین بودن نرخ پس انداز، کمبود منابع مـالی ، پـایین بـودن سـرمایه گـذاری در بخـش کـشاورزی و کاربرد تکنولوژی عقب مانده، باعث کاهش بهرهوری زمین ، آب و نیروی انسانی می شود.
) بنابرگزارش فائو، حداقل ٤٠ درصد گنـدم ایـران در منـاطقی کـشت مـی شـود کـه از هـر هکتـار تنهـا ٨٠٠ کیلوگرم برداشت می شود و حتی در زمین های تحت آبیاری نیز متوسط عملکرد گندم در هر هکتار بـه نـدرت از سه هکتار تجاوز می کند که کمتر از نصف عملکرد تولید گندم در مصر به میزان ٦/٤ تن در هکتار می باشـد، ولی با این حال در سال ٢٠٠٤ میلادی به دلیل بارندگی خوب و به موقع ، متوسط عملکرد تولید گندم در ایران به ٢/٣ تن در هر هکتار رسید، که اندکی پایین تر از متوسط عملکرد جهانی تولیـد گنـدم یعنـی ٢/٦ تـن در هکتـار می باشد( www.
بنابراین مهاجرت مستمر به خارج از منطقه ، به خالی شدن روستاها از سرمایه ی انسانی و تراکم آن در منـاطق شهری منتهی می شود و بهرهوری این مناطق را ضمن کم کردن بهره وری مناطق روستایی ، افزایش می دهد.
از طرف دیگر با توجه به پایین بـودن سـطح سـواد و مهـارت اسـتفاده از ماشـین آلات ، سرمایه های موجود به طور صحیح به کار گرفته نمی شـود و نتیجـه ی آن پـایین بـودن بهـرهوری سـرمایه در ایـن مناطق است .
این عامل در پایین بودن بهرهوری عوامل تولید (زمین ، نیروی کار و سرمایه ) در منـاطق روسـتایی بسیار اثر گذاشته است .