سخن سردبیر - Journal پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن Editorial

در این مقاله با گذر از مسئله «ما ادری» بودن لیله القدر و در مواجهه با مسئله «پیچیدگی» حاکم بر این شب و با تکیه بر توان ادراکی محدود بشری، از بین ابعاد بیکران این لیله بعد معنوی ـ ارزشی آن با استفاده از تحلیل معناشناختی مفرده «مبارک» ـ که در متن قرآن دارای «روابط جانشینی» با «القدر» است ـ و تحلیل درون متنی مفرده «نزول» در قرآن و ترسیم فرآیند «نزول» ملائکه ـ به عنوان مهمترین اتفاق در این شب و کلیدی ترین فعل از سوره قدر در شناخت ماهیت و چیستی ظرف زمانی «لیله القدر» ـ معناکاوی می شود تا فهم بهتری از ماهیت دوساحتی «لیله القدر» که در بیان روایات به «بطنان العرش» تعبیر شده است، به دست آید. لذا فهم «لیله القدر» نیازمند «جهش معرفت شناختی» بین دو ساحت معنایی غیبی و عرشی (القدر) و شهادتی و فرشی (لیله) این واژه است که کاربرد فراوانی در فهم و تفسیر این گونه مفردات قرآنی دارد.

"براساس مفاد آیة مبارکة فوق، آیات گوناگون قرآن کریم با آن‌که در موقعیت‌های تاریخی نازل شده و در مورد شئون متنوع زندگانی انسان سخن گفته‌اند، از هماهنگی کامل در محتوا و هدف برخوردارند و هیچ آیه‌ای آیه دیگر را نقض نمی‌کند؛ چنان‌که در همین آیه، «تدبر» به مثابة راهی معرفی شده است که انجام آن به تصدیق الهی بودن قرآن و نزول آن از افقی فراتر از اندیشه و تجربة آدمی ختم می‌شود و از این رو، شرط اصلی شناخت حقیقی این وحی نامة الهی ـ که همچنان در گذر عصرها و نسل‌ها از گزند هرگونه تغییری مصون مانده ـ کوشش برای درک پیام‌های جاودانة آن است؛ خاصه آن که خداوند متعال خود قرآن کریم را نور 1 ، هدایت 2 ، مایة بصیرت 3 ، و مبین همه چیز 4 معرفی کرده است؛ اوصاف و ویژگی‌هایی که مستقیما به اهداف قرآن کریم در عرصة سامان بخشیدن به زندگی مؤمنانة مخاطبان آن مربوطند و براساس آنها می‌توان دریافت که نزول قرآن اساسا برای درک مقاصد عالی الهی و در نهایت عمل به آموزه‌های نهفته در آن است."