چکیده:
زبان صوفیانه یکی از مهم ترین ابزارهای پرداختن به معانی سیر و سلوک و مدارج عرفانی به شمار می رود؛ زبانی که شاعران معاصر عرب از آن به خوبی بهره بردهاند. عبدالصبور از جمله شاعرانی است که با میراث عظیم تصوف ایرانی آشنا بوده و به گفتة خودش ، آثار عطار و مولانا جزئی از شعرش به شمار می روند. وی در قصیدة «یاداشت های بشرحافی صوفی (مذکرات الصوفی بشر الحافی )» که در آن از قناع (صورتک) استفاده می کند، تحت تاثیر منطق الطیر عطار قرار گرفته است که داستانی تمثیلی و نمادین از حرکت نفس به سوی کمال می باشد؛ به طوری که قصیده در یک فضای اگزیستانسیالیستی به سوی «وحدت وجود» و «انسان کامل » در حرکت است و درنهایت بی آنکه به پایان برسد، به شکل مفتوح همچنان می ماند. در این پژوهش که به روش ادبیات تطبیقی انجام می گیرد با بررسی مشابهات دو اثر یادشده، تاثیرپذیری قصیدة «یادداشت های صوفی بشرحافی » از درونمایة سفر کشف حقیقت داستان مرغان منطق الطیر نشان داده شده است .
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش که به روش ادبیات تطبیقی انجام می گیرد با بررسی مشابهات دو اثر یادشده، تأثیرپذیری قصیدة «یادداشت های صوفی بشرحافی » از درونمایة سفر کشف حقیقت داستان مرغان منطق الطیر نشان داده شده است .
سختی سفر کشف حقیقت درونمایه این منظومة داستانی ، طلب حقیقت و سفر پردرد و رنج برای کشف آن است که «با لطیف ترین بیان ممکن از رابطة حق و خلق و دشواری راه سلوک عرضه شده است » (شفیعی کدکنی ، ١٣٨٤: ٣٥) عطار در لابه لای این داستان شگفت انگیز، تمثیل ها و حکایت های بشری بسیاری را، مانند داستان پرنغز شیخ صنعان، با درونمایه کوچ سفر می گنجاند (قلی زاده، ١٣٨٧: ١٥٠)، تا سرگردانی و رنج انسان طالب حقیقت را نشان دهد.
این همان درونمایه ای است که عبدالصبور در قصیدة «یاداشت های بشرحافی صوفی » به آن پرداخته و آن را از منطق الطیر عطار وام گرفته است تا با هنرنمایی خود، آن را امروزی کند و حیرت انسان معاصر را نشان دهد.
٨. تحلیل محتوایی «یادداشت های بشر حافی صوفی » عبدالصبور در قصیدة «یادداشت های بشرحافی صوفی » در دیوان احلامالفارسالقدیم که رگه هایی از منطق الطیر عطار در لابه لای آن پنهان است ، شاعر از شخصیت «بشر حافی » به عنوان صورتک استفاده می کند و با مخفی شدن در پشت این شخصیت ، دنیای صوفیانه آن را دستمایة خویش قرار می دهد تا نگرانی های خود را بیان کند.
(
, 
, 
)
