چکیده:
در طول شصت سال گذشته، جهان شاهد تغییرات چشمگیری در زمینه شیوه مسافرت از مکانی به مکان دیگر بوده است. در این مدت نه تنها شیوههای مسافرت، بلکه مقاصد گردشگری، انگیزه و تعدد این مسافرتها نیز تغییر نموده است. یکی از این تغییرات، پیدایش شکل خاصی از گردشگری به نام اکوتوریسم است که در سالهای اخیر رشد بسیار سریعی داشته و به یکی از پدیدههای مهم صنعت گردشگری تبدیل شده است. این شکل گردشگری نسبت به مردم، مکانهای گردشگری و اشیایی که بازدید میشوند به شدت احترام گذاشته میشود و در آن تأکید خاصی بر حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگی، درگیر کردن مردم محلی در فرآیندهای برنامهریزی و ایجاد رفاه برای این مردم دیده میشود. شهرستان ارومیه واقع در شمال غرب ایران با تنوع منابع اکولوژیکی و فرهنگی، فرصتها و نقاط قوت بسیار زیادی برای سرمایهگذاری در زمینه توسعه اکوتوریسم دارد. پژوهش حاضر با بررسی این فرصتها و قوتها و تعیین نقاط ضعف و تهدیدها، به ارائه استراتژیهای مناسب برای توسعه اکوتوریسم این منطقه میپردازد. این پژوهش با توجه به هدف، از نوع کاربردی و از نظر روش تحقیق از نوع تحلیلی، توصیفی و پیمایشی است. در این تحقیق پس از تهیه کلیات و چهارچوب نظری، برای کسب اطلاع از مناطق مورد مطالعه و بررسی جایگاه و چگونگی گردشگری در آن منطقه، به انجام عملیات میدانی اقدام گردید. به طور کلی، سه پرسشنامه (گردشگران، مردم بومی، مسؤولان) طراحی و پس از تکمیل این پرسشنامهها، برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Spss و مدل SWO استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که شهرستان ارومیه با مجموع 40 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزیتها و با امتیاز وزنی 13/3 و 82/2 به ترتیب برای نقاط قوت و فرصت، پتانسیلها و توانمندیهای فراوانی برای توسعه اکوتوریسم دارد، ولی در عین حال 19 نقطه ضعف و تهدید فراروی اکوتوریسم منطقه به عنوان محدودیتها و تنگناها و با امتیاز وزنی 78/3 و 22/3 به ترتیب برای ضعفها و تهدیدها نشان میدهد که اکوتوریسم این منطقه با چالشها و مشکلات جدی و اساسی مواجه است. نتایج پژوهش همچنین نشان داد که توسعه اکوتوریسم در توسعه اقتصادی منطقه تأثیر بسیار زیادی دارد و در صورت برنامهریزی درست و استفاده بهینه و منطقی از جاذبههای اکوتوریسمی و رفع مشکلات و نقاط ضعف و استفاده از فرصتهای موجود، میتوان شاهد توسعه اقتصادی در زمینههای ایجاد درآمد، اشتغال، تنوع فعالیتهای اقتصادی و به طور کلی، افزایش سطح رفاه برای مردم شهرستان بود.
خلاصه ماشینی:
") 19 060/0 5 3/0 O2- وجود دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین دریاچه داخلی و دومین دریاچه 19 060/0 5 3/0 O3- توسعه توریسم منطقه به وسیله استفاده از نیروهای بخش خصوصی 18 057/0 4 22/0 O4- تنوع قومی فرهنگی شهرستان 18 057/0 4 22/0 O5- اگروتوریسم و وجود باغات متعدد میوه 17 054/0 3 16/0 O6- اعتقاد مسئولین به تأثیر توسعه اکوتوریسم در ارتقای سطح زندگی مردم شهرستان 17 054/0 3 16/0 T1- کاهش آب دریاچه ارومیه و آسیب رساندن به اکوسیستم آن به علت سوء مدیریت 4/17 055/0 5 27/0 T2- عدم فعالیت دولت در زمینه توسعه گردشگری منطقه 2/17 054/0 5 27/0 T3- عدم استفاده و بکارگیری نیروی متخصص و آموزش دیده در زمینه گردشگری 8/13 043/0 4 17/0 مأخذ: محاسبات نگارندگان براساس مطالعات میدانی Strategic Factor Analysis Summary (SFAS) پس از تهیه جدول تجزیه و تحلیل عوامل استراتژیک، با تداخل هریک عوامل بر یکدیگر، به تدوین راهبردهای مختلف رقابتی/تهاجمی (SO)، تنوع (ST)، بازنگری (WO)، و راهبردهای تدافعی (WT)میپردازیم که در زیر آمده است: تدوین راهبردهای توسعه اکوتوریسم محدوده مورد مطالعه 1- راهبردهای رقابتی/ تهاجمی(SO): در این راهبردها تمرکز بر نقاط قوت درونی و فرصتهای بیرونی است."