چکیده:
ترکیب از جمله مقوله هایی است که بسیاری از زبانشناسـان از دیربـاز مورد توجه و مطالعه قرار دادهاند. شاید زایـابودن ایـن فراینـد، دلیلـی موجه برای این امر در بسیاری از زبانها، از جمله فارسی است . از آنجا که این نوع واژهها هم در زبان محاوره، توسط عامة مردم و هم توسـط صاحب نظران ساخته می شوند، زبـان فارسـی مـی توانـد از ایـن امکـان موجود بهرة کافی ببـرد و بـسیاری از نیازهـای خـود را جهـت یـافتن برابرنهادهای مناسب برای واژهها و اصـطلاحات علمـی بیگانـه ، توسـط این نوع ساخت ها مرتفع سازد. در نوشتة حاضر، نگارندگان ابتدا سـعی در توصیف ترکیب نموده، سپس ماهیت ذاتی آن را مورد بررسـی قـرار می دهند تـا جایگـاه آن را در صـرف نـشان دهنـد و در ایـن راسـتا از رویکردهای نظری مختلف بهره می برند. در ادامه ، بـا ارائـة شـیوههـای مختلف رده بندی کلمات مرکب ، سعی می شـود جـامع تـرین ردهبنـدی معرفی گردد.
خلاصه ماشینی:
"رده بندی واژه های مرکب 1 مصطفی عاصی دانشیار گروه زبان شناسی پژوهشگاه علوم انسانی ، تهران ** ابراهیم بدخشان استادیار گروه زبان شناسی دانشگاه کردستان ، سنندج (تاریخ دریافت : ١٣٨٩/٠٥/٠٢، تاریخ تصویب : ١٣٨٩/١٠/٠٥) چکیده ترکیب از جمله مقوله هایی است که بسیاری از زبانشناسـان از دیربـاز مورد توجه و مطالعه قرار دادهاند.
اگــر فقــط «صــورت هــای آزاد» یــا واژه هــایی را که موجودیت مـستقل دارنـد، بـا هـم ترکیـب نمـاییم (آدامـز، ١٩٧٣؛ فـاب ، ١٩٩٨) تا کلمة مرکب بـه دسـت بیایـد، در نتیجـه ، ترکیبـاتی کـه شـامل حـداقل یـک عنـصر غیر مستقل اند و گاهی نیـز دو عنـصر غیـر مـستقل ، خـارج از حیطـة ایـن توصـیف هـا قـرار خواهنـد گرفـت .
امــا بــا توجــه بــه عنــوان ایــن نــوع ترکیــب هــا و بــرخلاف ادعــای طباطبایی (١٣٨٢: ٢٦) مبنـی بـر اینکـه هـیچ هـسته ای ندارنـد، ایـن نـوع ترکیـب هـا نیز دارای هسته انـد؛ بـدین صـورت کـه هـستة آنهـا بـه نحـوی خـارج از خـود ترکیـب ، قابــل بازیافــت اســت .
ســپس بــه دنبــال برشــمردن مشخــصه هــای نحــوی و معنــایی ترکیــب ـ ماننــد: تفکیــک پــذیری ، یکپــارچگی ، پایــایی درونــی ، جزیرة ارجاعی ، تکرارپـذیری ، مفهـوم هـسته ، ترکیـب هـای درون مرکـز و بـرون مرکـز و ترکیب های هم پایـه و وابـسته ـ و نیـز برشـمردن رده بنـدی هـای متعـددی کـه توسـط زبان شناسان مختلف ارائه گردیده ، به رده بندی ای که بیستو و اسکالیز در لیبر و اشتکوار (٢٠٠٩) ارائه نموده اند، می رسیم که در حال حاضر کامل ترین رده بندی از کلمات مرکب است ."