چکیده:
هدف اصلی این مطالعه، محاسبه میزان حمایت از تولیدکنندگان گندم و بررسی اثر آن بر میزان رشد تولید این محصول می باشد. از این رو میزان کل حمایت داخلی (AMS) گندم طی دوره 1368-1388 محاسبه و با استفاده از روش علیت گرنجری هسیائو، وجود رابطه علیت بین میزان حمایتها و میزان رشد تولید آزمون شد. همچنین با بهره گیری از الگوی تصحیح خطا، روابط بلند مدت بین متغیرها بررسی گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که رشد حمایتها بر رشد تولید گندم و رشد عملکرد تولید تاثیری نداشته است، در حالی که رشد حمایتها موجب رشد سطح زیر کشت محصول گندم در دوره مطالعه شده است. بر اساس نتایج به دست آمده می توان گفت سیاستهای حمایتی محصول گندم نتوانسته است اهداف مورد نظر سیاستگذار را براورده سازد؛ بنابراین تجدید نظر در سیاستهای حمایتی در جهت توجه بیشتر به افزایش عملکرد در واحد سطح و انتقال یارانه ها از مرحله تولید به سایر مراحل نظیر بازاریابی و توزیع پیشنهاد می گردد.
خلاصه ماشینی:
بـر اسـاس نتـایج به دست آمده میتوان گفت سیاستهای حمایتی محصول گندم نتوانسته است اهداف مورد نظـر سیاستگذاررا براورده سازد؛بنابراین تجدید نظر در سیاستهای حمایتی در جهت توجه بیشـتر بـه کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی وکارشناس تجارت و بازاریابی موسسۀ پژوهشهای برنامه ریزی، اقتصادکشاورزی و توسعۀ روستایی (نویسنده مسئول ) e-mail: hamedbarikani@ gmail.
حال سؤال اساسی این است که سیاسـتهای حمـایتی در ایـران و در دیگـر کشـورها تـا چـه حـد توانسته باعث افزایش تولید در بخش کشاورزی شود و آیا اهداف سیاستگذاران تأمین گردیـده است ؟ مطالعـات صـورت گرفتـه در مـورد محصـول بـرنج در انـدونزی و سـریلانکا حـاکی از افزایش تولید این محصول براثر اجرای سیاستهای حمایتی قیمتی بـرای محصـولات و نهـاده هـا مـیباشـد (١٩٩٢:٢٣٢ ,Gunawardana and Oczowski؛ ١٩٩٤:٢ ,Ku and Yang)و (٢٠٠٩١٦,Honma &Takashi ؛ ٢٠١٢١٨,Yoshihisa).
برای روشن شدن ایـن موضـوع بایسـتی چگـونگی رابطـۀ میان این سیاستهاو میزان رشد تولیدات داخلی کشاورزی مورد بررسی قـرار گیـرد تـا مشـخص گردد که آیا سیاستهای حمایتی توانسته است محرک مناسبی برای افزایش تولیدات کشـاورزی کشور باشد یا خیر؟جهت نیل به این مقصود نیز میبایسـت میـزان حمایتهـا بـه صـورت مقـادیر کمی درآیند.
همان گونه که نتایج بررسی رابطه علیت بین متغیرهای مربوط به حمایـت و متغیرهـای مربوط به تولید برای محصول گندم نشان میدهد،نظر به عدم اثرگـذاری مطلـوب حمایتهـا بـر میزان تولید و عملکرد و وجود رابطه علیت بین رشد حمایتهاو رشد سطح زیرکشت با توجه بـه محدودیت عرضۀ زمین قابـل کشـاورزی (بـه عنـوان عامـل تولیـد) در کشـور، تجدیـد نظـر در سیاستهای توسعۀ تولید محصولات کشاورزی در جهت توجه بیشتر بـه افـزایش عملکـرد تولیـد در واحد سطح (افزایش بهره وری) در بخش کشاورزی، بسیار ضروری است .