چکیده:
آلن فرانکلین[i] فیزیک‌دان و فیلسوف معاصری است که دربارة آزمایش‌های فیزیکی و برساخت‌گرایی اجتماعی موضع‌هایی نسبتا افراطی در پیش گرفته است. او با ارائة مدلی که ما آن را عقلانیت عمل‌گرایانه می‌خوانیم قصد توجیه منطق علمی و امکان وقوع آزمایش‌های فیصله‌بخش را دارد. او می‌خواهد تز «احتمال وقوع» که یکی از اصول اساسی و مهم برساخت‌گرایی اجتماعی است را زیر سؤال ببرد. گرچه او از ارائة یک عقلانیت منحصر به فرد سر باز می‌زند، این فقره در آثار او به‌وضوح به چشم می‌خورد. ما در این مقاله با توضیح جایگاه سخنان او، قدرت نفوذ آن در نظریات معاصر برساخت‌گرایی را بررسی خواهیم کرد. .
خلاصه ماشینی:
com تاریخ دریافت : ١٣٩٢/٧/٦، تاریخ پذیرش : ١٣٩٢/١٠/٣ برساخت گرایی در بیان افراطی اش معتقد است که ، «جهان طبیعی تأثیری کوچک یـا نـاچیز در شکل گیری دانش علمی دارد» (٣ :١٩٨١ ,Collins) یا «نزد نسبی گرایانی نظیر ما برای این ادعا که بعضی از عقاید و استانداردها عقلانی بوده و در هیچ شرایط موضعی (local) قـرار ندارند، هیچ دلیلی وجـود نـدارد» (٢٧ :١٩٨١ ,Barnes and Bloor).
در این فیزیک غیر کوارکی که لزوما با فیزیک کوارکی در تعارض منطقی نیست نظریات ، پدیدارها، دستگاه های آزمایش و توضـیحات شـماتیک از آن هـا بـه نـوع دیگـری طراحی شده و البته بین آن ها انسجام ساختاری نیـز برقـرار اسـت (٢٤٢ :٢٠٠٨ ,Franklin).
گرچه فرانکلین با وسعت نفوذ منطق به صورت قاهرانه در فیزیک مخالف است ، بر خلاف برساخت گرایان افراطی که گاهی اصل منطق را نیز برساختی اجتماعی می داننـد، فـرانکلین صحت و یقینی بودن ساختار منطق صوری را به تمامی می پذیرد (٢٠٨ :b ٢٠٠٨ ,Franklin).
ردیف ویژگی های عقلانیت / نظریات فرانکلین برساخت گرایان افراطی 1 منطق در فیزیک قاهرانه عمل می کند.
او با ارائة عقلانیتی عمل گرایانه (البته خود فرانکلین از این کار ابا می کند) قصد دارد تا برساخت گرایی را محدود سـاخته و مفاهیمی از قبیل آزمایش های فیصله بخش را ثابت کند.
٤. برای مثال می توان به کتاب سال ١٩٩٦ جـان سـرل بـا نـام The Construction of Social Reality اشاره کرد که موضوعات فلسفة ذهنی و زبانی را نیز با برساخت گرایی علمی بیان می کند.
(
, 
, 
)
