چکیده:
از میان صنایع راهبردی و زیربنایی موجود در هر کشور، صنعت برق از مهمترین و حیاتیترین صنایع است که بهدلیل سرمایهبر بودن و پرهزینهبودن، صنعتی انحصاری محسوب میشود، لذا افزایش کارایی در این صنعت از اهمیت زیادی برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی و سنجش کارایی شرکتهای برق منطقه ای ایران با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها صورت پذیرفته است. همچنین بهدلیل اینکه عملیات انتقال نیرو توسط شرکتهای مزبور، طی فرایندهای چندگانه توسط واحدهای مختلف صورت میگیرد، در این پژوهش از مدلهای شبکهای در سنجش کارایی شرکتهای برق منطقهای ایران استفاده شده تا کارایی مراحل و فرایندهای داخلی شرکتها نیز بررسی شود. اطلاعات لازم برای تجزیه و تحلیل کارایی، از عملکرد سال 1390 شرکتها مندرج در سالنامۀ آماری صنعت برق ایران استخراج شدهاند. نتایج نشان میدهد شرکتهای برق منطقهای اصفهان، زنجان و کرمان، در هر دو مرحلۀ کاری کارایی واحدی دارند. همچنین نتایج پژوهش بیان میکند که استفاده از مدلهای شبکهای در سنجش کارایی شرکتهای برق منطقهای ایران، این امکان را به محققان میدهد تا ضمن بررسی وضعیت کارایی فرایندهای داخلی شرکتها، تصویر روشنتری از عملکرد سازمان ارائه کنند و بهکمک این مدلها میتوان دلایل ناکارایی شرکتها را تشخیص داد.
Among strategic and infrastructure industries in each country, the electricity industry is the most important and critical one, which due to its capital-intensive and costly nature is considered as a unique industry. Hence, increasing efficiency and productivity in this industry is very important. Since process of power transmission in Iran electricity industry carries out by regional electricity companies, this research has been done with purpose of investigating and evaluating mentioned company’s efficiency, by using nonparametric data envelopment analysis (DEA) method. Due to weakness of conventional and classical DEA models, in this research, network models have been used to evaluate efficiency of Iran regional electricity companies, and efficiency of companies’ internal units has been examined too. The present study is an applied research. Necessary information, to analyze the efficiency, have been extracted from the performance of listed companies in statistical yearbook of Iran electricity industry in the year of 2011, and research data have been analyzed by GAMS software. The results indicate that regional electricity companies in Isfahan, Zanjan and Kerman during all stages of their activities have unit efficiency. As well as, the results of this study indicate that there are significant differences between classical approaches and network data envelopment analysis (DEA) in determining efficiency of regional electricity companies, and to more careful analyzing companies, applying network models is necessary.
خلاصه ماشینی:
کاربست مدل تحليل پوششي داده هاي شبکه اي در سنجش کارايي بخش انتقال نيروي صنعت برق ايران محمدرضا خسروي ١، کامبيز شاهرودي ٢ از ميان صنايع راهبردي و زيربنايي موجود در هر کشور، صنعت بـرق از مهـم تـرين و حياتي ترين صنايع است که به دليل سرمايه بر بودن و پرهزينه بودن ، صنعتي انحصاري محسـوب مي شود، لذا افزايش کارايي در اين صنعت از اهميت زيادي برخوردار است .
اين پژوهش با هدف بررسي و سنجش کارايي شرکت هاي برق منطقه اي ايران با اسـتفاده از روش تحليـل پوششـي داده ها صورت پذيرفته است .
همچنين به دليل اينکه عمليات انتقـال نيـرو توسـط شـرکت هـاي مزبور، طي فرايندهاي چندگانه توسط واحدهاي مختلف صورت مـيگيـرد، در ايـن پـژوهش از مدل هاي شبکه اي در سنجش کارايي شرکت هاي برق منطقه اي ايران استفاده شده تـا کـارايي مراحل و فرايندهاي داخلي شرکت ها نيز بررسي شـود.
همچنين نتايج پژوهش بيان ميکند که استفاده از مدل هـاي شبکه اي در سنجش کارايي شرکت هاي برق منطقه اي ايران ، اين امکان را به محققان ميدهـد تا ضمن بررسي وضعيت کارايي فرايندهاي داخلي شرکت هـا، تصـوير روشـن تـري از عملکـرد سازمان ارائه کنند و به کمک اين مدل ها ميتوان دلايل ناکارايي شرکت ها را تشخيص داد چکيده : .
از آنجا کـه فراينـد انتقـال نيـروي بـرق ماهيت چندمرحله اي دارد و نيز، مدل هاي مرسوم DEA فرايندهاي داخلـيDMUهـا را بررسـي نميکنند، در اين پژوهش از مدل هاي شبکه اي تحليل پوششي داده ها براي سنجش کارايي کلـي و کارايي فرايندهاي داخلي شرکت هاي برق منطقه اي استفاده شده است .