چکیده:
جا نمایۀ عرفان اسلامی دو مسألۀ توحید و موحد، یعنی انسان کامل است و دربار آن به عنوان یکی از اساسی ترین ارکان عرفان اسلامی، مباحث عمیق و ارزشمند مرر شده است. یکی از مشخص هها بارز انسان کامل مسألۀ علم است. مقال ۀ حاضر نیز درصدد پژوهش در این مسئله است که ماهیت و مختصا علم انسان کامل ، نزد سیدحیدر آملی چیست؟ در این پژوهش این نتای به دست آمد : سیدحیدر آملی توانسته با برقرار پیوند میان علم و معرفت شهود و با استمداد از سه گانۀ شریعت، طریقت و حقیقت و سه گانۀ علم الیقین، عین الیقین و ح قالیقین ، جامعیت، اصالت و برتر علم انسان کامل را به خوبی تبیین نماید. بنابراین، ماهیت علم انسان کامل در نظر سیدحیدر، از سنخ کشف است و جامعیت، سریان، یقین حقانی، لدنی، اریی، موهبتی و اصالی بودن از مختصا آن است. همچنین، سیدحیدر بر پایۀ طر وحد شخصی وجود و با بهره گیر از دو مؤلفۀ اتحاد و سریان، به تبیین علم انسان کامل در دو قوس صعود و نزول پرداخته است. افزون برآن، در تفکر شیعی سیدحیدر، پیامبر اکرم )ص( و امامان معصوم )ع(، از مصادیق اتم انسان کامل هستند.
Subject matter of the Islamic Sufism is the Unity and unitary، i.e. Perfect man and there are many deep and valuable conversations about that as one of the main fundamentals of Islamic Sufism. One of the clear characteristics of a perfect human is the knowledge. This research aims to study the nature of knowledge from SeyyedHeidarAmoli’s Point of View. Results of the research are as follows: SeyedHeidarAmoli’s had shown the comprehensiveness، originality and superiority of perfect man’s knowledge via establish therelationbetween knowledge and the intuitive knowledgebetween with the aim of triple (Sharia، Tariqa and haqiqa)، also Elm-Alyaghin، Eyn-Alyaghin، Hagh-Alyaghin. Thus، he believes that nature of the knowledge of perfect man is the same as intuition and its components are: comprehensiveness، continuity، holly assurance، instant، inherited، blessing and originality. SeyedHeidar، also has determined the knowledge of perfect man in two Accenting and descanting ways based on personal unity and with the aim of union. Moreover، as a Shiat، he believes that Prophet Mohammad and Imams are samples of perfect man.
خلاصه ماشینی:
"حسن زاده آملی در این زمینه می گوید: درواقـع نفـس مکتفیـه ، بـه حسـب صعود و ارتفاع درجات و اعتلای مقامات ، عدیل صادر اول مـیشـود و حتـی فراتـر از آن ، اتحاد وجودی با وجود منبسط می یابد و در این مقام ، جمیـع کمـالات وجودیـه ، شـئون حقیقت او میشوند اهل تحقیق ، بر مبنای وحدت شخصی وجود معتقدند که مراتـب تمـامی موجـودات در قوس نزول از تعینات نفس رحمانی یا حقیقت محمدی و حقیقت ولایت اسـت و در قـوس صعود حقیقت انسان کامل دارای جمیـع مظـاهر و جـامع جمیـع مراتـب اسـت و تمـامی حقایق عقلانیه و رقائق برزخیه ، نفـس حقیقـت انسـان کامـل و از اجـزای ذات او هسـتند.
حضرت علی (ع ) در این زمینه می فرماید: «انا آدم الأول ، انا نوح الأول ، انا آیه الجبار، انـا حقیقه الاسرار، انا صاحب الصور، انا ذلک النور الذی اقتبس موسی منـه الهـدی، انـا صـاحب نوح و منجیه ، انا صاحب ایوب المبتلی و شافیه ، الی غیر ذلک من الاخبار و الآثـار» [١١، ص ٢٦٨] و براساس آیۀ «کل شیء أحصیناه فی امام مبـین » (یـس /١٢) «و علـم الآدم الأسـماء کلها» (بقره / ٣١) انسان کامل مبین حقایق اسما بوده ، بر جمیع حضـرات احاطـه دارد و بـر مادٔە کائنات تصرف کرده و جمیع موجودات به منزلۀ اعضا و جوارح وی میشوند؛ زیرا نفس مؤید مکتفی در مقام ارتقای وجودی به نفس رحمانی دارای رتبه فوق خلافت کبری اسـت [١٢، ص ١٥١-١٥٤]."