چکیده:
نظام ملی نوآوری کارامد از مهم ترین عوامل توسعه یافتگی و رشد اقتصادی کشور های پیشرفته است که دست یابی به این مهم توسط کشور های در حال توسعه نظر به برخورداری از فرصت ها و توانمندی- های ملی فراوان، با ضعف ها و تهدید های بسیاری نیز مواجه می باشد.
هدف از تحقیق حاضر تدوین و اولویت بندی راهبرد های بهبود نظام ملی نوآوری کشور به روش چارچوب جامع تدوین راهبرد است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نوع تحقیقات پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش را مجریان نهاد های سیاست گذاری و قانون گذاری از قبیل مجلس شورای اسلامی، کارشناسان نهاد های دولتی شامل وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و صنعت، معدن و تجارت، مراکز رشد و تحقیق و توسعه و کاربران نوآوری در بخش های صنعتی استان خراسان رضوی تشکیل می دهد. بدین ترتیب با انجام یک صد مصاحبه بر اساس پرسشنامه های طراحی شده، نقاط قوت و ضعف و تهدید ها و فرصت های مرتبط با نظام نوآوری ایران شناسایی گردید. در مرحله بعد ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی و خارجی حاصل و بر اساس میزان تاثیرگذاری عوامل، ماتریس داخلی- خارجی به منظور شناسایی موقعیت راهبردی ترسیم شد. در نهایت با استفاده از ماتریس تحلیلی Swot، راهبرد های بهینه تدوین و سپس نسبت به تعیین جذابیت و اولویت بندی راهبرد ها با استفاده از مدل برنامهریزی استراتژیک کمی اقدام گردید.
نتایج این تحقیق قابل استفاده در دو سطح کاربردی و نظری است. بدین ترتیب که در حوزه نظری به گردآوری شواهد تجربی برای مفهوم سازی و توسعه دانش در حوزه نظام ملی نوآوری کمک می کند و در سطح کاربردی و مدیریتی نیز بر توجه نهاد های حکومتی به عوامل و راهبرد های شناسایی شده در جهت بهبود نظام ملی نوآوری در کشور تاکید می نماید.
An efficient national innovation system is of the most important factors of development and economic growth in developed countries in which to achieve by developing countries، there are ample opportunity and capabilities، despite many weaknesses and threats.
The purpose of this research is to formulate and prioritize strategies to improve the national innovation system of Iran by using comprehensive framework for strategy formulation. Thus the study is applied and survey research in terms of purpose and methodology. The statistical population includes enforcement policy and legislative institutions such as parliament، experts of government agencies in Ministries of Science، Research and Technology and Industry، Mine and Trade، R&D centers and innovation users in industrial sectors of Khorasan Razavi. Accordingly by using one hundred interviews from questionnaire designed، strengths and weaknesses and the threats and opportunities associated with innovation system of Iran have been identified. In the next step، internal factors evaluation (IFE) and external factors evaluation (EFE) matrixes were obtained and based on effectiveness factors، internal-external matrix (IE) were plotted in order to identify strategic location. Finally، optimal strategies formulated by using SWOT matrix and then Prioritize by quantity strategic planning matrix (QSPM).
The results can be used in both practical and theoretical level. In the theoretical level، it helps to collect empirical evidence for the conceptualization and development of knowledge in the field of NIS of Iran. In Application and managerial level، this study highlights the factors and strategies for government institutions to improve the national innovation system of the country.
خلاصه ماشینی:
واژههاي کليدي: نظام ملي نوآوري، برنامهريزي راهبردي، چارچوب جامع تدوين راهبرد طبقه بندي JEL:R١١ ,M١٣ ,M١٠ Utilizing Comprehensive Framework for Strategy Formulation to Improve National Innovation System of Iran Seyed Reza Haghi Assistant Professor in Strategic Management (Innovation) Department of Management, Ferdows Higher Education Institute, Mashhad, Iran Ahmad Sabahi Associate Professor, Ferdowsi University of Mashhad, Faculty of Economics and Administrative sciences Received: 18.
در نتيجه اين موارد ميتوان دريافت کـه نظـام ملـي نـوآوري کشـور بـا چالش ها و موانع بسياري مواجه ميباشد که در نتيجه نظـر بـه نقـاط ضـعف ، تهديـدهـا و ضـرورت توسعه نظام ملي نوآوري کشور، برنامه ريزي راهبردي در قالب تدوين و اولويت بنـدي راهبـردهـاي بهبود آن به عنوان پـيش نيـاز اصـلاحات نظـام ملـي نـوآوري و تسـريع در توسـعه يـافتگي و رشـد اقتصادي کشور ميباشد.
در اين راستا در پژوهش حاضر موضـوعات مربـوط بـه سياسـت گـذاري، قانونگذاري و تعامل بين ارکان نظام ملي نوآوري به عنوان محيط داخلي و موضوعات مربـوط بـه مسائل سياسي و تکنولوژيک جهاني، مسائل فرهنگي جامعه ، پتانسيل دانشگاهها، برخـورداري قشـر زنان از تحصيلات آکادميک و پتانسيل صنعتي جامعه به عنوان محيط خارجي نظـام ملـي نـوآوري مورد توجه قرار گرفته است .
چارچوب جامع تدوين راهبرد در اين تحقيق پس از ارزيابي ادبيات موضوع، به منظور بررسي و ارائه راهبردهـا و تحليـل هـاي مطلوب، از ماتريس ارزيابي عوامل داخلـي، مـاتريس ارزيـابي عوامـل خـارجي، مـاتريس داخلـي- خارجي، ماتريس SWOTو ماتريس برنامه ريزي راهبردي کمي استفاده مـيشـود کـه در ادامـه بـه تشريح آنان پرداخته ميشود.