چکیده:
در قرآن کریم آیات فراوانی وجود دارد که بیانگر نوعی معرفت خاص است که از طریق عمل به شریعت و از راه طریقت و سیر و سلوک بهسوی حق تعالی و توجه به عالم قدس حاصل میشود، از اینرو معرفت شهودی یکی از راههای شناخت در منظومۀ معرفت دینی محسوب میشود و در کنار سایر منابع شناخت دارای اعتبار و روایی است. اما کشف و شهود مانند هر منبع معرفتزای دیگر نیازمند ملاک و معیاری است که با آن مکاشفات و القائات صحیح از فاسد بازشناخته شوند. آنچه از مجموع سخنان عرفا بهدست میآید، این است که برای سنجش معارف شهودی دو گونه میزان نیاز است، میزان عام و میزان خاص که رهاورد انبیا و اولیای الهی میزان عام و گستردۀ معارف شهودی است و قواعد عقلی و فلسفی، استاد کامل، آثار و عوارض مشاهدات عرفانی، میزان خاص و محدودی در قلمرو معارف مفهومی بهحساب میآیند.
خلاصه ماشینی:
کارشناسي ارشد کلام - شيعه شناسي ،پرديس فارابي،دانشگاه تهران (تاريخ دريافت : ٩٤/١/٢٣؛ تاريخ پذيرش : ٩٤/٣/١٠) چکيده در قرآن کريم آيات فراواني وجود دارد که بيانگر نوعي معرفت خاص اسـت کـه از طريـق عمـل بـه شـريعت و از راه طريقت و سير و سلوک به سوي حق تعالي و توجه به عالم قدس حاصل مي شود، از ايـن رو معرفـت شـهودي يکـي از راه هاي شناخت در منظومۀ معرفت ديني محسوب ميشود و در کنار ساير منابع شناخت داراي اعتبار و روايي است .
در اين پژوهش سـعي شده است پس از تبيين کشف و شهود، و جايگاه آن در آيات قرآن و روايات اولا: کشف و شهود به عنوان يکي از منابع شناخت و تفکر در کنـار سـاير منـابع (قـرآن ، سـنت و عقـل ) معرفي شود و ثانيا: پس از بيان مراتب و اقسام مکاشـفه و بيـان اخـتلاف مشـاهدات عرفـا (به عنوان دليل نيازمندي عرفان به صدق ) ملاک و ميزاني برگرفته از کتب عرفـاني اسـلامي براي تشخيص صحيح از فاسد آن ارائه شود.
مراتب معرفت شهودي به لحاظ دريافت معارف آيت الله جوادي آملـي بـراي شـهود و معرفـت حاصـل از آن چهـار مرتبـه قائـل اسـت و ميفرمايد: در اولين مرتبه آدمي قادر به معرفت اسرار عالم ملکوت و طبيعت ميگـردد و از اين طريق بدون آنکه رنج شرايط و اسباب معرفت مفهومي را (کـه مربـوط بـه شـناخت از دور است ) داشته باشد، به حوادث گذشته و آيندٔە طبيعت ، علم پيدا ميکند.