چکیده:
هدف: هدف مقالۀ حاضر، بررسی وضعیت کتابخانه‌های عمومی استان خوزستان از منظر وجود بخش تخصصی نابینایان و کم‌بینایان، و تطابق شرایط موجود با استانداردهای منابع، تجهیزات و وضعیت نیروی انسانی متخصص است. روش: این پژوهش، پیمایشی و از نوع توصیفی است. جامعۀ پژوهش حاضر از 3 کتابخانۀ ثامن‌الأئمه (آبادان)، شهید شریف (خرمشهر)، و مرکزی استان خوزستان (اهواز)، با در نظر گرفتن وضعیت نیروی انسانی، ساختمان و تجهیزات، منابع و نحوۀ ارائۀ خدمات در آنها تشکیل شده است. اطلاعات در این پژوهش با بهره‌گیری از مشاهدات انجام شده طی بازدیدهای کتابخانهای توسط پژوهشگر، مصاحبه با مسئولان بهزیستی استان خوزستان و استفاده از «استانداردهای ملی خدمات کتابخانهای برای نابینایان» (تعاونی، 1379) و «دستورالعمل نحوۀ اداره و توسعه بخش نابینایان و کم بینایان» (نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، 1389) گردآوری شده است. یافته‌ها: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بخش نابینایان و کم‌بینایان در کتابخانه‌های مورد پژوهش، در شرایط مطلوبی قرار ندارند و تقریبا در هیچ‌کدام از شاخص‌های مورد نظر (اعم از فضا، تجهیزات، منابع، نیروی انسانی و خدمات‌رسانی)، به استانداردها نزدیک نیستند. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر در خصوص وضعیت بخش نابینایان و کم‌بینایان کتابخانه‌های عمومی خوزستان در مقایسه با استانداردها و دستورالعمل‌های مربوطه، جزو اولین گام‌ها در این حوزه است.
خلاصه ماشینی:
درایران ، تنها استانداردهایی که برای راه اندازی وارائـۀ خـدمات کتابخانـه نابینایان وکم بینایان وجود دارد، «استانداردهای ملی خدمات کتابخانـه ای بـرای نابینایـان » (تعـاونی ، ١٣٧٩)،و «دستورالعمل نحوة اداره وتوسـعۀ بخـش نابینایـان وکـم بینایـان کتابخانـه هـای عمـومی » (اداره کل امور کتابخانه های عمومی کشور، ١٣٩٠) است .
آنچه کـه در تحقیـق حاضـر مـورد بررسـی و پـژوهش قـرار گرفتـه اسـت ، میـزان توجـه بـه وضـعیت کتابخانـه هـای عمـومی اسـتان خوزسـتان از حیـث نحـوة ارائـۀ خـدمات کتابخانـه ای و اطلاع رسانی به نابینایان وکم بینایان ، در راستای یکی از حقوق شهروندی آنان و یکـی از اهـداف کتابخانه های عمومی است .
یافته ها از آنجـائیکـه راه انـدازی بخـش نابینایـان و کـم بینایـان در کتابخانـه هـای عمـومی کشـور، میبایست بر اساس «دستورالعمل نحوة اداره و توسعۀ بخش نابینایان وکم بینایان » که توسـط نهـاد کتابخانه های عمومی کشور مدون گردیـده اسـت ، انجـام مـیگیـرد، بنـابراین در پـژوهش حاضـر سعی شده است تا در کنار بررسی پرسش های پژوهش ، با اسـتناد بـه مفـاد دسـتورالعمل ، وضـعیت موجود مورد مقایسه و بررسی قرار گیـرد.
پرسش دوم : وضعیت تجهیزات در کتابخانه های مورد پژوهش ، در مقایسه با «دسـتورالعمل نحــوة اداره و توســعۀ بخــش نابینایــان و کــم بینایــان کتابخانــه هــای عمــومی» (همــان ) و نیــز «استانداردهای ملی خدمات کتابخانه ای برای نابینایان » (همان ) چگونه است ؟ طبق دستورالعمل ، تجهیزات سخت افزاریو نرم افزاری به صـورت حـداقلی بـه منظـور راه - اندازی بخش نابینایان و کم بینایان در نظر گرفته شده که به شرح جداول ذیل مـورد بررسـی قـرار گرفته است .
(
, 
, 
)
