چکیده:
بررسی عوامل موثر بر تیرگی روابط ایران و روسیه در یک سال اخیر موضوع اصلی این مقاله است . در تحلیـل ایـن مسـئله ، از متغیرهـایی چـون «یـک معامله بزرگ » میان روسیه و امریکا و استفاده از رابطه با ایران به عنوان یک «کارت برای بازی»، «پایان یـافتن نقـش و کـارکرد ایـران بـرای روسـیه »، «احساس تهدید از جانب ایران» و سرانجام ، «وجود مشکلات اساسی در نوع روابط و انتظارات از یکدیگر» استفاده خواهد شد. نگارنده خواهد کوشید تـا با مروری بر روابط ایران و روسیه در بیست سال گذشته و ترسـیم وضـعیت پیش آمده در یک سال گذشته ، به بررسی متغیرهای بـالا پرداختـه و متغیـر آخر را به عنوان یکی از موضوع های مهـم در ایـن پـژوهش مـورد تحلیـل و کندوکاو قرار دهد. از این نگاه، روابط ایـران و روسـیه کـه در بیسـت سـال گذشته در سایه یک سوءتفاهم متقابل (ادراک ایران از امکان موازنه سازی و پندار روسیه در مورد سیاست خارجی ایران)، اینک با مشکلاتی روبه رو شده است ؛ اما نگارنده معتقد است که یک سیاست واقعی و مناسب بـرای روابـط دو کشور، در پرتو درک درست و انتظار واقعی از وضعیت و ظرفیت هـای دو طرف به عنوان دو همکار مهم در دورة جدید امکان پـذیر و سـودمند خواهـد بود.
خلاصه ماشینی:
"از ایـن نگـاه ، روابط ایران و روسیه که در بیست سال گذشته در سایۀ ادراک مبهم ایران از مسـائل بین المللی و امکان ایجاد یک جبهه بین المللی با همکاری روسـیه در برابـر غـرب و امریکا در چهارچوب سیاست نگاه به شـرق (بـه عنـوان یـک متحـد شـرقی ) دنبـال میشد، و گاه از سوی روسیه نیز به عنـوان یـک همکـاری در چهـارچوب الزامـات مسکو و بدون درک درست از استقلال عمل ایران ، پنداشته میشـد؛ اینـک از سـوی / روسیه همانند نخستین سال های پس از فروپاشی شوروی تا حدودی در سایۀ مفهوم ١٧٤ تهدید جنوبی قرار گرفته است .
اما در نخستین سالهـای پـس از شـوروی ، بـه دلیـل حاکمیت تفکر «آتلانتیک گراها» در روسیه و اولویت بالایی که مقامات مسـکو بـرای ادغام در نهادهای بین المللی و غربی قائل بودند، سیاسـت خـارجی روسـیه ج یگـاه مناسبی برای جمهوری اسلامی ایران قائل نبود و حتی ایران را به عنوان یـک کـانون تهدید برای منافع خود در مناطق آسیای مرکزی و قفقاز می پنداشت ؛ به طوری کـه در سال ١٣٧٢، روابط دو کشور تا مرز قطع شدن پیش رفت (کولایی، ١٣٨٧: ٢٨٩).
لـذا در هر موضوعی ، به جای توجه به اینکه منافع ملی کـدام اسـت ، بایـد بـه مسـئله توجـه داشته باشد که جای امریکا کجاست و این موضوع تعارض هـایی را بـرای سیاسـت خارجی دو کشور ایران و امریکا ایجاد کرده و در بسیاری موارد که ناخواسته منـافع مشترکی داشته اند، معلوم نشده که دقیقا باید چه رفتاری داشته باشند و ایـن مشـکل ، هزینه های زیادی را برای دو طرف ایجاد کرده است ."