چکیده:
هدف این مقاله سنجش آثار جریان های مالی بر بخش واقعی اقتصاد ایران است . یکی از الگوهای قابل استفاده برای سنجش این آثار، الگوی ماتریس حسابداری اجتماعی مالی است . در این راستا، سوال اساسی پژوهش این است که بسط جریان مالی در چارچوب ماتریس حسابداری اجتماعی چگونه ضرایب فزاینده تولید را تحت تاثیر قرار میدهد؟ برای این منظور با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی(SAM) ایران در سال ١٣٧٨و ماتریس حسابداری اجتماعی مالی(FSAM) مســتخرج از آن ، ابتدا ضــرایب فزاینده بخش واقعی اقتصــاد در چارچوب SAM و ضــرایب فزاینده توامان بخش واقعی و مالی در چارچوب FSAM محاسبه شده و سپس به منظور سنجش میزان اثرگذاری جریان های مالی بر بخش واقعی اقتصاد یک تحلیل مقایسه ای بین ضرایب فزاینده SAM و FSAM ارائه شده است . نتایج نشان میدهند ١) در تمام حساب ها، ضرایب فزاینده FSAM بزرگ تر از ضرایب فزاینده SAM ا ست ، ٢) در FSAM با تزریق یک واحد در هر یک از اقلام برونزا، بخش فعالیت های واسطه گری مالی پس از بخش کشاورزی بیشـــترین افزایش درآمد را برای عوامل تولید و نهادهای داخلی جامعه در کل اقتصـــاد ایجاد می کند. همچنین این بخش بیشترین افزایش در درآمد نیروی کار را در اقتصاد ایجاد میکند که این میزان افزایش در درآمد می تواند یکی از دلایل حرکت عوامل تولید به سمت فعالیت های واسطه گری مالی و رشد روزافزون بخش مالی اقتصاد در قیاس با بخش واقعی باشد. ٣) محاسبات به دست آمده نشان میدهند که فعالیت های تولیدی به منظورتامین نیازهای مالی خود تا حد زیادی به نظام بانکی وابسته هستند و به منظور رفع نیازهای مالی خود در مقیاس کمتری به نهادهای بازار سرمایه اتکا دارند. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده از دیدگاه ماتریس حسابداری اجتماعی مالی ایران ، نظام مالی حاکم بر اقتصاد ایران بانک محور است .
The aim of this paper is to evaluate the impact of financial flows on the real side of the economy. FSAM is one of the useful models used to assess those impacts. In this context، the main research question is how the extension of financial flows in the SAM framework، would affect production multipliers? For this purpose، by using the Social Accounting Matrix for Iranian economy in year 1999، the resulting Financial Social Accounting Matrix is calculatedat the national level، and the real SAM and FSAM multipliers are calculated and compared. The results show that: 1) FSAM multipliers are greater than SAM multipliers for all accounts، that difference clearly describes the important role of the financial flows in the economy. 2) By increasing one extra unit in each one of the exogenous items، the financial intermediation sector generates the second maximum increase in the income for the factors ofproduction and domestic institutions of the society after the agricultural sector which creates the largest increase in income in the economy. It is also creating the largest increase in the income of labors، that this can be one of the reasons of movement of the factors of production towards the financial intermediation and the growth of the financial sector in comparison to the real sector of the economy. 3) according to FSAM maltipliers results، it can be concluded that the financial system in Iran is a bank-oriented.
خلاصه ماشینی:
"60 کل منبع : نتایج پژوهش ٤-٣-٢- محاسبه و تحلیل ضرایب فزاینده FSAM با توجه به مفاهیم نظری ماتریس حسابداری اجتماعی مالی و مدل ارائه شده در این پژوهش به منظور محاســـبه ضـــرایب فزاینده FSAM، حســـاب های دررونزا و برونزا به شـــرح زیر شناسایی و تعیین شده است : الف - حسـاب های درونزا: ١)حسـاب تولید، ٢)حسـاب ایجاد درآمد که به تفکیک درآمد نیروی کار، درآمد مختلط ، مازاد عملیاتی و سـایر مالیات های بر تولید اسـت ، ٣) حسـاب جاری (شــامل : خانوار، نفت وگاز، شــرکت های غیرمالی، شــرکت های مالی)، ٤) حســاب ســـرمایه نهادی (شـــامل : خانوار، نفت وگاز، شـــرکت های غیرمالی، شـــرکت های مالی)، ٥) حســاب مالی (شــامل : پول نقد و ســپرده ها، اوراق بهادار بجز ســهام ، وام ها، ســهام و داراییهای مشابه ، ذخایر بیمه عمر و صندوق های بازنشستگی و سایر حساب های دریافتنی و پرداختنی).
همچنین با توجه به نتایج ارائه شـــده در ماتریس ضـرایب فزاینده تخصـیص منابع مالی به فعالیت های تولیدی که آثار و تبعات مالی ناشـی از افزایش یک واحد اقلام تزریقی را در طرف واقعی اقتصاد نشان میدهد، مشاهده می شود که بخش کشـــاورزی به منظور افزایش تولید، مســـتلزم ٠.
تحلیل مقایسـه ای ضـرایب فزاینده SAM و FSAM بسـتر مناسـبی برای پاسـخ به این سـوال پژوهش فراهم میکند که بســـط جریان مالی در چارچوب ماتریس حســـابداری اجتماعی چگونه ضرایب فزاینده تولید را تحت تاثیر قرار میدهد؟ جدول (٥) تفاوت میان ضــرایب فزاینده SAM و FSAM را با افزایش ارزش یک واحد (یک میلیارد ریال ) در اقلام تزریقی طرف واقعی اقتصــاد نشــان میدهد."