چکیده:
امروزه شاخص های سلامت به عنوان عاملی مهم در توسعه کشورها محسوب می شود و می تواند در بالا بردن سطح شاخص های توسعه ای مؤثر باشد. در ارتباط با نقش این عامل در بهبود شرایط و وضعیت اقتصادی در سطح ملی ، مطالعات نظری و کاربردی متعددی انجام شده است ، لکن این موضوع در سطوح منطقه ای مورد مطالعه قرار نگرفته است . در همین راستا تحقیق حاضر با هدف تحلیل تأثیر شاخص های سلامت در توسعه منطقه ای ایران انجام شده است . بدین جهت و به لحاظ نظری و کاربردی دو مسأله اساسی مطرح شده است : اولا) به لحاظ نظری ، آیا شاخص های سلامت به عنوان عاملی در توسعه منطقه ای قابل شناسایی است ؟ ثانیا) با توجه به مبانی نظری پیشین ، میزان و نحوه اثرگذاری متغیرهای نماینده سلامت بر توسعه منطقه ای در ایران چگونه بوده است ؟ با هدف پاسخگویی به این پرسش ها، ابتدا برای تببین مبانی نظری ، طراحی الگوی تحلیلی و تصریح مدل به اسناد علمی و منابع اطلاعاتی مکتوب مراجعه شده و تلاش شده است چارچوب نظری جامعی در این ارتباط فراهم گردد. در ادامه و در پاسخ به پرسش دوم و به منظور آزمون معناداری تأثیر شاخص های سلامت در توسعه منطقه ای در ایران و نیز اندازه گیری این اثر، از روش آمار استنباطی و تکنیک داده های تلفیقی ١ به عنوان یکی از روش های اقتصادسنجی استفاده شده است . با تعیین شش عامل به عنوان متغیرهای مستقل ، نتایج مدل نشان دهنده آن است که از میان شاخص های نماینده سلامت ، تنها شاخص امید به زندگی بر سطح توسعه منطقه ای در ایران اثر معنادار و مثبت داشته است . در کنار این متغیر همچنین عواملی از جمله سطح تولید، سرمایه انسانی و مشارکت اجتماعی ـ به نمایندگی از سرمایه اجتماعی ـ در سطح استان ها اثرات مثبت و معناداری را بر سطح توسعه منطقه ای به جای گذارده اند.
خلاصه ماشینی:
"مطالعه روند مخارج بهداشتی دولتی در ایران نشان دهنده نوساناتی است که عمدتا ناشی از دوره های رونق و رکود اقتصادی بوده است (بهشتی و همکاران ، ١٣٨٦: ١١٦) با این وجود به طور متوسط هزینه های بخش سلامت در کشور در ٢٠ سال گذشته ٧١ برابر شده است (داوری ، ١٣٩٠: ٩١٥).
با توجه به مقدمه فوق ، پژوهش حاضر در تحلیل تاثیر شاخص های سلامت بر توسعه اقتصادی منطقه ای و مطالعه میزان این تاثیرگذاری در سطح مناطق (استانهای ) ایران انجام شده است .
برای محاسبه این شاخص در استان ها کشور، از نسبت تعداد مشارکت کنندگان در انتخابات تقسیم بر کل جمعیت استان در سال های ١٣٧٦ (به نمایندگی از ١٣٧٥) و ١٣٨٤ (به نمایندگی از ١٣٨٥) استفاده شده است : ٤ـ١ـ٥ـ امید به زندگی (متغیر توضیحی چهارم : X٤) امید به زندگی ٢٥ از بدو تولد، میانگین تعداد سال هایی است که افراد یک جامعه از بدو تولد امید به زنده ماندن دارند و شاخص مطلوبی از توسعه کلی اقتصادی ، اجتماعی است و به مثابه یک شاخص درازمدت بقا می تواند به عنوان یک شاخص مثبت سطح سلامت پذیرفته شود و به عنوان یک شاخص جهانی مورد قبول قرار گرفته است (کریمی ، ١٣٨٤: ١٥٨).
میزان تاثیر شاخص سلامت در توسعه اقتصادی منطقه ای در ایران چقدر بوده است ؟ برای تحلیل این تاثیرگذاری از روش های مطالعه کتابخانه ای و اسنادی و آمار استنباطی ـ تکنیک اقتصادسنجی داده های تلفیقی (panel data) ـ استفاده شد.
UK Barro, Robert j(1996)" Health and economic growth" harvard university Bhargava , Alok."
(
, 
, 
)
