چکیده:
قید، یکی از اجزای کلام است که عموما از ابعاد مختلفی همچون صرف ، نحو و معنا مورد مطالعه و بررسی قرار میگیرد. در این تحقیق برای نخستین بار، ساخت های اشتقاقی قید با نگرش بر جنبه های ساختاری و معنایی آن در زبان های روسـی و فارسـی مـورد بررسـی قرارگرفته است . در هر دو زبان ، نظام واژه سازی قیود، متفاوت و با امکانات واژه سازی از یکدیگر متمایز میشود. قیود مشتق ارتباط بسیار نزدیکی با سایر اقسام کلام دارند و روابط صوری و معنایی خود را با اقسام کلام حفظ کرده اند. ابزارهای واژه ساز (وندهای اشتقاقی) قیود در زبان روسی به مراتب گسترده تر از زبان فارسی است . هریـک از ایـن ونـدها در زبان های مربوطه ، بیانگر معانی گوناگون بوده و از میزان زایایی مختلفی برخوردار هستند.
خلاصه ماشینی:
"برای نیل به این هدف برآن هستیم تا: منابع علمی موجود را که درزبان های روسی وفارسی پیرامون ساخت های قیدی نوشته شده اسـت مورد مطالعه وبررسی قراردهیم ؛ موضوع امکانات واژه سازی(وندهای اشتقاقی وقواعـد واژه سـازی ) زبان های روسی و فارسی در حوزه قید را به تفصیل بررسی و نتایج تجزیه و تحلیـل عملـی بـیش از ١٠٠٠ واژه قیدی را از ابعاد مختلفی همچون بسامد وندهای اشـتقاقی بکـار رفتـه در زبـان روسـی و فارسی، ساخت قیدهای اشتقاقی از اقسام کلام از طریق وندا افزایی را در هر دو زبان در قالب نمودار در بخش پایانی پژوهش ارائه نمائیم .
پسوندهای بیشماری برای ساخت قیود در زبان روسی بکار میروند که در اینجا، ما به اختصار، برخی از مهم ترین آنها را همراه با مثال هایی ذکر میکنیم : ١- پسوندهای е-,о - در ترکیب با صفات با صدای بلند صحبت کردن (громко разговаривать)громк-о →(̆громк)ии با عصبانیت کارکردن (ствоватьраздражающе деи)раздражающ-е →(̆раздражающ)ии قیدهای ساخته شده بوسیله پسوندهای فوق ، بیانگر چگونگی عمل هستند.
با توجـه بـه مطالـب گفتـه شـده تفاوت های این بخش را میتوان اینگونه بیان کرد که گستره ساخت قیدهای روسـی از طریـق پسـوند افزایی، سایر اقسام کلام به استثناء ضمایر را در بر میگیرند؛ درحالی که قیدهای مشتق زبـان فارسـی تنها از اسامی، صفات ، افعال و به طورناچیزی ازاعدادساخته میشوند.
برای گردآوری این کلمات ازمنابع زیر بهره گرفته ایم : فرهنگ پیشوندها و پسوندهای زبان فارسی(فرشیدورد:١٣٨٦)، ساخت اشتقاقی واژه (کلباسی:١٣٨٨)، اشتقاق پسـوندی در زبـان فارسـی امروز(کشانی:١٣٧١)، فرهنگ تفسیری زبان روسی(اژیگوف :١٩٩٩)، فرهنگ واژه سازی زبـان روسـی (تیخونف :١٩٨٥)و دستور زبان روسی(١٩٨٢)."